ويژگي‌ها و وظايف حاكم اسلامي از منظر روايات شيعه

دين اسلام به‌عنوان آخرين دين آسماني، شامل كامل‌ترين قوانين، براي نيل انسان به كمال، سعادت و رستگاري است. از آن‌جائي كه انسان موجودي دوبُعدي است و ‌علاوه بر بُعد فردي و امر شخصي، داراي بُعد اجتماعي و جنبۀ زيست اجتماعي نيز هست، احكام و قوانيني كه ضامن وصول وي به سعادت، كمال و رستگاري هستند مي‌بايست علاوه بر بُعد فردي، بُعد اجتماعي وي را نيز شامل شوند. به همين دليل احكام و قوانين اسلام در دو بخش احكام فردي و احكام اجتماعي تشريع شده‌اند. از جملۀ مهم‌ترين احكام اجتماعي اسلام، احكام آن دربارۀ ادارۀ جوامع بشري و حكومت در آن‌ها مي‌باشد. از نگاه اسلام، فساد جامعۀ بشري به‌عنوان يكي از مهم‌ترين بسترهاي تربيت انسان، راه وي را براي نيل به كمالات انساني و رشد معنوي سدّ كرده و در نهايت به فساد آحاد جامعه مي‌انجامد. از اين‌رو اسلام، حاكميت قوانين خود را به‌عنوان عامل سلامت جوامع بشري و ضامن آن دانسته و در همين راستا، دربارۀ چگونگيِ تشكيل، اداره و شكل اين حاكميت كه از آن به «حكومت اسلامي» ياد مي‌شود، قوانين و دستوراتي را جعل و اعتبار كرده است. از جملۀ مهم‌ترينِ اين قوانين، دستوراتي دربارۀ ويژگي‌هاي حاكم اسلامي و وظايف وي به‌عنوان رئيس حكومت و اداره‌كنندۀ آن مي‎باشد. مقالۀ حاضر دربارۀ تبيين اين ويژگي‌ها و وظايف، از منظر روايات شيعه، به شيوۀ گرد‌آوري اطلاعات به ‌روش كتابخانه‌اي و پردازش آن‌ها به ‌روش توصيفي-تحليلي مي‌باشد. نگارنده در اين تحقيق به اين نتيجه رسيده است كه مهم‌ترين ويژگي حاكم اسلامي از منظر روايات شيعه «اسلام‌شناسي» و مهم‌ترين وظيفۀ وي «عدالت گستري» است.