اسلام حمزه در چالش سه عنصر ناموري،‌عصبيت و انتفاع؛‌ تبييني بر پايه تئوري حقيقت خواهي

حمزه بن عبدالمطلب- كه يكي از شخصيت‌هاي خاندان هاشمي و مطرح در عهد جاهلي بود- در سال ششم بعثت مسلمان شد و اسلام وي از يك سو مايه عزّت‌آسلام و پشت‌گرمي پيامبر(ص) ومسلمانان‌ شد و از سوي ديگرمشركان مكه را در مواجهه با آنها دچار مشكل و سختي كرد، از آن رو كه ديگر نمي‌توانستند رفتاري سخت‌گيرانه و تهديدي داشته باشند و عملا تعامل ديگري را پيشه كردند. اين موقعيت او را در جايگاه بلندي نشاند و به طور طبيعي گفتگوهايي را متوجه خود كرد؛ از جمله آن كه او تابع چه علل و عوامل يا انگيزه‌هايي به اسلام گرويد و به به تعبير ديگر علت اصلي و كانوني اسلام‌آوري وي چه بود؟ نوشتارحاضر با اين فرضيه كه عنصر حقيقت‌خواهي پيشران واقعي و محوري او در گروش به اسلام بود، همان‌گونه كه از سخنان مصرح وي برمي‌آيد، ‌سه ديدگاه مبتني بر سه عنصر چالش برانگيز ناموري،‌عصبيت و انتفاع را به نقد كشيده و پاسخ مناسب پرسش فوق را به روش معناگرايي‌تاريخي و تحليل مضمون عرضه مي‌كند،‌ گر چه اذعان دارد تبيين‌هاي اين چنيني هميشه در معرض نقد و نظريه‌هاي رقيب قرار دارند. البته در خصوص حمزه با اين كه گفتگوهاي جسته و گريخته اي انجام شده و در لابلاي كتاب‌هاي تاريخي نيز نامي از او به ميان آمده،‌ اما به صورت مستقل و گسترده،‌ به ويژه با محوريت مساله بيان شده يا رويكرد مورد نظرمقاله،‌ كاوش و تأملي صورت نگرفته، جز آنچه به اختصار جعفر مرتضي عاملي در كتاب خويش از آن سخن به ميان آورده است، از اين رو پرداختن همه‌جانبه و استقلالي به آن امري لازم و بايسته مي‌نمايد.