خوانش جامعه‌شناسانه‌ي متون نمايشي نويسندگان كارگاه نمايش

فضاي اجتماعي و سياسي حاكم بر دهه چهل و پنجاه ايران و به طبع آن ادبيات و ادبيات نمايشي، داراي بار ايدئولوژيك بسيار زيادي است. انواع مختلفي از ايدئولوژي را در اين دوره در مقابل يكديگر مشاهده مي‌كنيم و مسلماً آن چه كه در اجتماع در حال رخداد است به صورت مستقيم يا غير مستقيم در آثار هنري بازتاب خواهد داشت. نهادي به نام كارگاه نمايش در همين دوره فعاليت داشته كه به زعم برخي از صاحبنظران فاقد ايدئولوژي بوده و فقط در راستاي سياست‌هاي حكومت وقت و ايدئولوژي مسلط فعاليت مي‌كرده. مطالعه دقيق‌تر جامعه و دوره تاريخي، تاريخچه كارگاه نمايش، و تاريخچه تئاتر و ادبيات نمايشي در اين دوره به ما كمك خواهد كرد تا انديشه‌هاي اين گروه را بهتر درك كنيم. اين پژوهش در راستاي شكف ايدئولوژي و سويه‌هاي ايدئولوژيك اين گروه تجربي از آراء لوئي آلتوسر استفاده مي‌كند. آلتوسر معتقد است كه تمام متون داراي بار ايدئولوژيك مخصوص به خود هستند، چرا كه او اثر ادبي را رابطه خيالي نويسنده با محيط پيرامونش مي‌داند و معتقد است تمام انديشه‌ها در متن قابل رديابي و مستتر مي‌باشند. افرادي مثل پير ماشري و تري ايگلتون اين موضوع را بسط داده‌اند كه به نظريات آن‌ها نيز اشاره خواهد شد. بعد از مطرح كردن تاريخچه و همچنين، شفاف سازي مباني نظري پژوهش به سراغ برخي از متوون نويسندگان كارگاه نمايش رفتيم و با تحليل آثار طبق آن‌چه كه گفته شده تلاش كرديم كه انديشه‌ها و ايدئولوژي‌هاي موجود در اين متون را كشف و استخراج كنيم.