بررسي فقهي ارتداد در فقه مقارن و حقوق كيفري ايران معاصر

ارتداد كه به معناي برگشت از دين است در آياتي از قرآن كريم مذموم و مرتدان را به عذاب الهي وعده داده است و علما بر گناه بودن آن اتفاق دارند. ولي در حد بودن يا تغزير بودن كيفر ارتداد اختلاف كرده‌اند. ارتداد در متون فقهي مذاهب اسلامي عقوبتي بسيار سنگين دارد، اما در قوانين موضوعه اين عمل جرم شناخته نشده و براي آن مجازات تعيين نگرديده است و مواد قانوني مختصري كه به موضوع ارتداد اشاره كرده است حاوي تعيين مجازات براي مرتد نيست .با توجه به اينكه قانون اساسي مراجعه به منابع معتبر اسلامي را در صورت سكوت، نقص ،اجمال يا تعارض قوانين ضروري دانسته است و تأكيد بر اين موضوع دارد كه تمام قوانين بايد بر اساس موازين اسلامي باشد، تعقيب كيفري مرتد در دعاوي كيفري و تعيين مسئوليت مدني در دعاوي مدني بر طبق متون فقهي معتبر، لازم است. آثار مدني ناشي از ارتداد شامل انحلال زوجيت )فسخ نكاح(، سلب مالكيت، محروميت از ارث و سقوط ولايت بر فرزند ميگردد و آثار كيفري آن مجازات حبس و اعدام، بسته به نوع ارتداد و جنسيت مرتد ميباشد. يافتههاي اين پژوهش حاكي از آن است كه با وجود سكوت قانون در مورد ارتداد و آثار ناشي از آن و با وجود اختلافنظر راجع به امكان تعقيب كيفري مرتد بين حقوقدانان، ترديدي در اعمال آثار مدني نسبت به شخص مرتد نيست. .