قياس قراردادهاي مختلف در صنعت نفت

آنچه امروزه در قراردادهاي صنعت نفت و گاز ديده مي‌شود، پيچيدگي بسيار زياد آنها است و به همين دليل سال‌ها پس از استفاده از يك الگوي قراردادي، شايد بتوان به ضعف‌هاي آن و آسيب‌هايي كه بر پيكرة نظام اقتصادي كشور وارد آمده است آگاه شد. لذا در اين تحقيق كه از طريق توصيفي ـ تحليلي صورت گرفته است به بررسي قراردادهاي معمول در صنايع نفتي پرداخته، و آسيب‌هاي موجود را بررسي نموديم. در اين ميان سه گروه عمدة قراردادهاي امتيازي، مشاركتي و خدماتي، تشكيل دهندة ساختارِ قراردادي در صنعتِ نفتِ كشورمان مي‌باشند. قراردادهاي امتيازي بدليل ايجاد سلطه و مالكيت براي سرمايه‌گذاران در مخازن، چندان مناسب نيستند؛ هر چند امروزه الگوهاي جالب توجهي از اين نوع قراردادها نيز ارائه شده است، قراردادهاي مشاركت از نوع اول مساعدتر مي‌باشد و تملكِ عامل بر بخشي از توليد محدود مي‌گردد، قراردادهاي خدمات كه شناخته شده‌ترين آنها بيع متقابل است عليرغم ظاهر موجه آسيب‌هايي همچون ايجاد هزينه‌هاي بي‌منطق (سود پيمانكار در ايجاد هزينه است) و برداشتِ غيرصيانتي از چاه‌ها را به دنبال خواهد داشت.