تأثير تكانه سياست پولي انبساطي بر بازار سرمايه با رويكرد تغيير دارايي‌ها و بدهي‌هاي مالي بخش خصوصي

بازار سرمايه در ايران واجد پنج ويژگي كليدي است كه در اين مقاله تأثير تكانه هاي پولي انبساطي بر بازار سرمايه از طريق تغيير دارايي‌ها و بدهي هاي مالي بخش خصوصي مورد تحليل و بررسي قرار مي گيرد. سپرده‌هاي كوتاه مدت، بلندمدت و سهام به‌عنوان مهم ترين دارايي هاي مالي و وام هاي كوتاه‌مدت، بلندمدت و انتشار سهام به‌عنوان مهم ترين بدهي هاي مالي در نظر گرفته شده است. اهميت اين موضوع ازاين‌روست كه سياست گذاران پولي براي هدايت موفق سياست-هاي خود بايد ارزيابي دقيقي از مدت و نحوه آثار آن بر اقتصاد داشته باشند. با توجه به انواع مختلف دارايي‌ها و بدهي‌هاي مالي بخش خصوصي انتظار مي رود اندازه و سرعت واكنش اين اقلام مالي به تكانه هاي سياست پولي متفاوت باشد. آگاهي از آثار جانبي تكانه هاي پولي بر دارايي‌ها و بدهي‌هاي مالي مختلف براي جبران آثار منفي آن ها ضروري است و مي تواند سياست گذاران را در اتخاذ سياست هاي دقيق تر ياري كند و بستر مناسبي را به‌منظور رفع نيازهاي مرتبط با امور برنامه ريزي، پيش بيني و سياست گذاري كلان اقتصادي فراهم آورد. براي ارزيابي فرضيات پژوهش از الگوي FAVAR براي داده هاي سال هاي 1398-1352استفاده شده است. نتايج تحليل حاكي است كه تكانه پولي انبساطي اثر مثبت ضعيف و غيرمعنادار بر سپرده‌هاي كوتاه‌مدت بخش خصوصي ، اثر مثبت قوي و معنادار بر سپرده‌هاي بلندمدت و اثر مثبت قوي و غيرمعنادار بر سهام به‌عنوان دارايي مالي اين بخش در سال اول دارد. در مورد بدهي‌هاي مالي، تكانه پولي انبساطي اثر مثبت ضعيف و غيرمعنادار بر وام هاي كوتاه‌مدت، اثر مثبت قوي و معنادار بر وام هاي بلندمدت و اثر مثبت قوي و غيرمعنادار بر سهام به‌عنوان بدهي مالي بخش خصوصي در سال اول دارد. پس از سال اول، روند كسب دارايي‌هاي بلندمدت و پس از سال دوم روند دارايي‌هاي كوتاه‌مدت كاهشي مي‌شود و سپس واكنش عكس و در جهت منفي از خود نشان مي دهد. روند بدهي‌هاي مالي نيز پس از سال اول كاهشي مي‌شود و سپس واكنش آن عكس و در جهت منفي حركت مي‌كند و در ادامه به روند تعادلي خود برمي‌گردد. بخش خصوصي به دنبال تكانه انبساطي سياست پولي در ابتدا حداكثر سپرده‌گذاري در حساب بلندمدت انجام مي‌دهد و آنگاه در حساب‌هاي كوتاه‌مدت سرمايه‌گذاري مي‌كند و به‌طبع به دنبال آن، بانك‌ها با توجه به افزايش سپرده‌هاي بلندمدت وام‌هاي بلندمدت اعطا مي‌كنند.