تأثير كرونا بر فرايند حسابرسي مستقل

همه‌گيري كرونا اقتصاد جهاني را وارد بدترين ركود كرده و مشاغل مختلف را تحت تأثير قرار داده كه بدون شك حرفه حسابرسي نيز تحت‌ تأثير اين شرايط فاجعه‌بار قرار گرفته است. با توجه ‌به اهميت صدور گزارش حسابرسي مستقل براي سازمان‌ها و شركت‌ها در تمام شرايط به‌خصوص در شرايط همه‌گيري كرونا، در اين پژوهش به بررسي تأثير كرونا بر فرايند حسابرسي مستقل در سه مرحله برنامه‌ريزي، كسب شواهد و گزارشگري پرداخته شده است. جامعه آماري اين پژوهش، افراد شاغل در حرفه حسابرسي با رده حداقل حسابرس ارشد در سازمان حسابرسي يا مؤسسات حسابرسي عضو جامعه حسابداران رسمي ايران هستند. ابزار گردآوري داده‌هاي پژوهش، پرسش‌نامه است. آزمون‌هاي ميانگين جامعه و فريدمن، آزمون‌هاي آماري پژوهش هستند و از نرم‌افزار SPSS براي تحليل داده‌هاي گردآوري‌شده، استفاده شده است. نتايج داده‌ها برگرفته از 315 پرسش‌نامه جمع‌آوري‌شده نشان مي‌دهد همه‌گيري كرونا بر فرايند حسابرسي مستقل در حوزه‌هايي به شرح زير تأثير داشته است. زمان‌بندي اجراي روش‌هاي حسابرسي، تعيين سطح اهميت گروه معاملات و مانده‌حساب‌ها، تشخيص و ارزيابي خطر تحريف بااهميت در صورت‌هاي مالي، روش‌هاي جمع‌آوري شواهد، كفايت و مربوط بودن شواهد جمع‌آوري‌شده، قضاوت حسابرس ضمن اظهارنظر، تعديل بندهاي گزارش حسابرسي و زمان صدور آن. همه‌گيري كرونا بر اين دو حوزه از كسب شواهد و گزارشگري تأثير نداشته است؛ استفاده از روش‌هاي جايگزين مانند حسابرسي از راه دور و گردآوري شواهد الكترونيكي از قابليت شواهد حسابرسي نكاسته و همه‌گيري كرونا به‌كارگيري قضاوت حرفه‌اي حسابرسان در حوزه تعيين نوع اظهارنظر (به‌عنوان مردود يا عدم اظهارنظر به‌جاي مشروط) را افزايش نداده است.