نقش علم و دين در معنابخشي به زندگي از نگاه ملاصدرا

The role of science and religion in giving meaning to life from Mulla Sadra s point of view

مسأله انسان و نحوه‌ي حيات او در سيستم انديشه‌ي ملاصدرا با نگاهي وجودي تبيين مي‌شوند. نفس انساني براساس ميزان توانمندي و وسعتي كه ملاصدرا برايش مطرح مي‌سازد، داراي صيرورتي وجودي است كه در ترسيم معناي زندگي، نقش اساسي دارد. در بررسي ديدگا‌ه‌هاي صدرالمتألهين به مبدأيت نفس انساني و خداوند در طول يكديكر به عنوان دو عامل معنابخش به زندگي مي‌رسيم. ملاصدرا از تعالي وجودي نفس سخن مي‌گويد كه موجب حضور معقول نزد عاقل مجرد از ماده مي‌شود و توانايي ارتباط با مراتب برتر عالم را براي انسان فراهم مي‌نمايد. در اين نوشتار كه به دنبال تبيين نقش علم و دين با تعريف صدرايي آن در معناسازي و هدفمند كردن زندگي انسان است با بررسي عبارات ملاصدرا به دو مسير اصلي «درك حقيقت اشياء» و «دستيابي به توانمندي هيئت استعلايي» مي‌رسيم. در اين پژوهش كه به روش كتابخانه‌اي صورت گرفته، با تحليل متون معتبر و ارزيابي مباحث مطرح شده در اين سيستم فلسفي به معنايي از زندگي كه حاصل از علم و دين است مي‌رسيم، معنايي متشكل از خودشناسي و معرفت به خداوند كه زندگي آدمي را هدفمند ساخته و برد وسيعي از حيات مادي و معنوي را برايش ترسيم مي‌سازد.

The problem of man and his way of life are explained in Mullah Sadra s thought system with an existential perspective. The human soul, based on the capacity and scope that Mulla Sadra puts forward for it, has an existence that plays a fundamental role in drawing the meaning of life. In examining the viewpoints of Sadr al-Mutalahin, we arrive at the origin of the human soul and God as two factors that give meaning to life. Mulla Sadra talks about the existential transcendence of the soul, which causes reasonable presence in the mind of the mind, separated from matter, and provides the ability to communicate with the higher levels of the world. In this article, which seeks to explain the role of science and religion with Sadra s definition in creating meaning and making human life purposeful, by examining Mulla Sadra s expressions, we reach the two main paths of understanding the truth of things and achieving the power of the transcendental body . In this research, which was carried out in the library method, by analyzing the authentic texts and evaluating the topics raised in this philosophical system, we arrive at a meaning of life that is the result of science and religion, a meaning consisting of self-knowledge and knowledge of God, who made human life purposeful. And he draws a wide range of material and spiritual life for him.