بررسي پتانسيل انحلال ژيپس در پي سد سهند و راه كار مهندسي پي سازي آن

سد سهند به بلندی 47 متر از پی، در ساختگاهی در نظر گرفته شده و ساخته می شود كه به علت وجود ژیپس در پی آن، ساختگاهی ویژه از دیدگاه ژیوتكنیكی و شایسته توجه خاص است. اگرچه تاكنون، آنگونه كه درباره گسلهای فعال توصیه شده است، ساختن سد روی ساختگاه های ژیپسی، منع و یا به موارد نیاز شدید به آب محدود نشده است، اما رفتار ژیپس در برابر آب ، ناشی از خاصیت انحلال آن، هموراه تهدید كننده، حساسیت برانگیز و هشدار دهنده است. تجربه مهندسی نشان می دهد كه در كنار این خطر بالقوه وجود یك عامل دیگر نیز ضرورت دارد تا انحلال و پیامدهای آن به فعل درآید. عامل دوم ضروری جریان آب از میان سازندهای ریپس دار و با سرعت كافیست. در طراحی سد سهند با انجام آزمایشهای آزمایشگاهی رابطه سرعت جریان و روند انحلال ، و با آزمایشهای صحرایی پتانسیل ایجاد سرعت تعیین و شناخته شده، و نهایتا طراحی با بهره گیری از شرایط فوق العاده ساختگاه چنان انجام شده است كه سرعت جریان در حد مطمئن پایین نگهداشته شود.با بهره گیری از یك بلانكت نفوذناپذیر در تلفیق با وضعیت خاص هندسی-زمین شناسی مهندسی ساختگاه طرح مطمئن ارایه گردیده است یك سرباز ژیپسی در ابتدای بلانكت به منتظور اطمینان از اشباع جریانهای ورودی و یك گالری بازرسی-تزریق بمنظور امكان بازرسی پی و عنداللزوم انجام تزریقات ترمیمی از دگر تمهیدات به كار گرفته شده و دراین طراحی ویژه بوده است.