تحليل محتوايي دستورنامه حكيم نزاري قهستاني

حكیم سعدالدین نزاري قهستانی از شاعران بزرگ نیمهي دوم قرن هفتم و آغاز قرن هشتم است كه آثاري است كه پندنامهاي در چگونگی آداب « دستورنامه » به نظم از خود به یادگار گذاشته است. از جملهي این آثار معاشرت از زبان نزاري در خطاب به فرزندان است. تحلیل محتواي اشعار شاعران و آشنایی با مبانی فكري و اندیشههاي آن ها از مباحث مهم در پژوهشهاي ادبی است. مقصود از محتوا، موضوعات شعري و نوع افكار و عواطف و حالات شاعران و مقاصدي است كه در كلام بیان میكنند. در این میان تحلیل محتواي دستورنامه حكیم نزاري نیز باید مورد توجه قرار گیرد. نگارندگان در این تحقیق برآنند تا به تحلیل محتوایی این اثر بپردازند. مضامین و محتواي شعري دستورنامه باتوجه به بسامد شامل چهار محور اصلی خمریه، پند و اشارات تربیتی، حسب حال و مدح و منقبت است. نتایج تحقیق حاكی از آن است كه نزاري حدود 34.72 درصد از دستورنامه را به بیان خمریات و حدود 32.64 درصد را به وعظ و اشارات تربیتی و حدود 23.09 درصد را به حسب حال و حدود 9.55 درصد را نیز به مدح و منقبت اختصاص داده است. به نظر میرسد بیشتر مضامین شعري دستورنامه نزاري، به خصوص خمریات او، برگرفته از كتابهاي قبل از او است و برخی دیگر نیز حاصل استنباطهاي شخصی او است.