ساماندهي و مديريت سيلابدشت رودخانه ها در محدوده شهري با به كارگيري از ابزارهاي GIS مطالعه موردي: رودخانه اسفرجان

مدیریت سیلابدشت در جوامع شهری در راستای كاهش خسارت جانی و مالی ناشی از سیلاب از جمله مسائل مهم در علم مهندسی رودخانه می باشد. از آنجایی كه رفتار رودخانه ها، به خصوص درمواقع سیلابی پیچیده و پر خطر می گردد، كنترل سیلاب خصوصا در جوامع شهری بسیار حائز اهمیت می باشد. لذا با آگاهی از پهنه بندی سیل و مدیریت كاربری حریم رودخانه ها می توان از خسارات وارده جلوگیری نمود. با پیشرفت روز افزون تكنولوژی در زمینه سیستم های اطلاعات جغرافیایی، دامنه كاربرد این سیستم در علوم مختلف رو به افزایش است. از جمله كاربردهای آن، پهنه بندی سیلاب با استفاده از مدلهای هیدرولوژیكی و هیدرولیكی می باشد. در این مقاله، بامطالعه ای كه به صورت موردی بر روی رودخانه اسفرجان صورت گرفته است، با استفاده از نرم افزارهای مبتنی بر سیستم های اطلاعات جغرافیایی، هیدرولیك رودخانه، با دوره های مختلف بازگشت سیلاب مدلسازی شده است و حد بستر رودخانه تعیین گردیده است. پس از تعیین بستر رودخانه، با در نظر گرفتن بررسی های اجتماعی، كاربری اراضی و ریخت شناسی رودخانه و بر اساس ایین نامه های موجود، حریم این رودخانه نیز در مقاطع مختلف تعیین گردیده است و بر این اساس كاربری های مجاز و غیر مجاز برای بستر و حریم رودخانه در نواحی مختلف بر روی نرم افزارهای مبتنی بر داده های مكانی و توصیفی پیاده گردید.