نقدي بر ديدگاه ابن تيميه در باب تاويل

ابن تیمیه معتقد است كه تاویل، عین خارجی محسوس است. در این مقاله با بررسی آراء مختلفی كه راجع به تاویل مطرح است، سه نقد اساسی بر دیدگاه ابن تیمیه وارد می كند. اول اینكه اگر تأویل عین خارجى محسوس باشد بسیارى از معارف قرآنى از قبیل مفاهیم امور اعتبارى هستند كه در خارج واقعیت محسوس ندارند، در نتیجه لازم مىآید بسیارى از معارف قرآنى كنار زده شود چرا كه تأویل بدین معنا در آنها راه ندارد. ثانیا اگر مراد از تأویل اعیان خارجى محسوس باشد، تأویل در احكام انشایى، مانند امر، نهى و ترجى قابل تصور نیست. اشكال آخر این است كه برخى آیات قرآن كریم از صفات یا افعال خداوند سخن مىگویند و خارج از سنخ زمان، مكان و ماده هستند، كه عقول انسانها از درك آن عاجز است. پس اگر معناى تأویل در آنها عین خارجى محسوس باشد، لازم مىآید خداوند جسم و مركب باشد.