مفهوم و جايگاه دادگري در انديشه ايراني-اسلامي با تكيه بر شاهنامه

عدل و داد يكي از گمشده هاي انسانهاي تشنه عدالت در سراسر تاريخ بوده است. واژة عدالت داراي مفاهيم گوناگوني است كه از حوزةقضا تا حوزةسياست و اجتماع را در بر مي گيرد. حتي فراتر از آن مسائل مربوط به آفرينش را نيز گاهي در بر مي گيرد. در است و مهمترين وظيفة حكومت گران پاسداشت عدل « اشه » ايران باستان و در انديشه هاي ايران شهري به نوعي زير مجموعة است و در عين حال مشروعيت حكومت ها نيز در گرو رفتار عادلانه است.چنانچه فرمانروايي عدل و داد را از دست مي داد و دست تعدي و ستم دراز مي كرد،نه تنها فلسفه وجودي حكومت خويش را از دست مي داد كه در گردش طبيعت هم اخلال ايجاد مي كرد كه نتيجه اش خشكسالي و بر هم خوردن نظام طبيعت بود. كمتر كتابي را مي توان يافت كه به اندازه شاهنامه از عدل و داد سخن گفته باشد.در تمامي اندرزهايي كه در سراسر اين كتاب عظيم آمده است،از لزوم دادگري سخن به ميان امده است در شاهنامه داد به منزله شيشه عمر فرمانروايان است.اگر ترك بردارد و يا شكسته شود همه چيز به آخر مي رسد. اين مقاله به مفهوم و جايگاه دادگري در انديشه ايراني-اسلامي با تكيه بر شاهنامه مي پردازد.