ارزيابي اقدامات آبخيزداري در كاهش وقوع سيل؛ مطالعه موردي حوزه آبخيز سد مهاباد زير حوزه كوتر

حوز ه آبخيز منبع عمده توليد آب، انرژي، محصولات مختلف كشاورزي و دامي و نيز به عنوان يك سيستم بسيار پيچيده طبيعي، اجتماعي، اقتصادي و اكولوژيكي مطرح مي باشد كه مانند هر سيستم مشابه، بهره برداري از منابع آن نيازمند برنامه ريزي و مديريت جامع و هماهنگ مي باشد. با توجه به اهميت فزاينده پروژه هاي آبخيزداري جهت توسعه و مديريت منابع طبيعي، بالا بردن راندمان اين گونه فعاليت ها به منظور جلوگيري از اتلاف سرمايه ضروري مي باشد. يكي از ويژگي هاي اقليمي مناطق خشك و نيمه خشك، علاوه بر كمبود حجم سالانه نزولات جوي، وقوع رگبارهاي شديد و كوتاه مدت مي باشد كه در بيشتر موارد سبب وقوع سيلاب هاي فراوان مي شود. وقوع اين سيلاب ها نه تنها سبب فرسايش خاك و وارد شدن ميليون ها تن خاك حاصلخيز به درياچه ها و پشت مخازن سدها مي گردد بلكه خساراتي را نيز به ابنيه ها، جاده ها، پل ها، روستاها و شهرها وارد مي سازد . از طرف ديگر، عملكرد مناسب اقدامات آبخيزداري براي كاهش فرسايش خاك و رواناب، حفظ رطوبت خاك، كنترل رسوب و تامين آب از اهميت زيادي برخوردار است كه در نتيجه بايد اثر بخشي اين گونه عمليات همواره مورد ارزيابي قرار گيرد . تشديد فرسايش ، سيل و رسوب سبب كاهش توليد گرديده، مهمترين مشكلات فعلي حوزه هاي آبخيزكشور مي باشند. در اين تحقيق منطقه مورد مطالعه حوزه آبخيز سد مهاباد زير حوزه كوتر در استان آذربايجان غربي مي باشد كه در آن عمليات اجرائي آبخيزداري با اهداف كنترل و پيشگيري سيل به منظور جلوگيري از تلفات خاك و كاهش فرسايش و در نتيجه كاهش توليد رسوب و افزايش پوشش گياهي انجام شده است .