بررسي شخصيت زال و خاندان وي در بين متون (باتكيه برذكر اختلافات وقايع با شاهنامه)

شاهنامۀ فردوسی، شناسنامۀ قوم ایرانی و آینۀ تمام نماي فرهنگ و آداب و رسوم این قوم فرهیخته می باشد. فردوسی در این اثر ارزشمند پهلوانان بزرگی را پرورانده كه هر یك به سهم خویش نمایانگر ارزشها و باورهاي تمام مردم این مرز و بوم می باشند.زال،یكی ازپهلوانان بزرگ شاهنامه است كه داستان زندگی وي در شاهنامه و متون تاریخی قابل دسترس از دوران قبل و بعد اسلام با اختلافاتی آمده است و تا آنجا كه نگارندگان این نوشتار جسته اند؛تاكنون در رابطه با اختلافات موجود در شاهنامه و متون تاریخی دیگر كه از شخصیت زال یادكرده اند؛پژوهشی صورت نگرفته؛بنابراین، نوشتارحاضربا این رویكرد می تواند راهگشاي پژوهشگران باشد. در این جستار ابتدا مختصري از داستان زال در شاهنامه آمده است؛آنگاه وقایع و اختلافات موجود در متون تاریخی،مثل تاریخ ثعالبی و تاریخ سیستان و سایر متون كه درآنها داستان زال آمده است مورد تحلیل وبررسی قرار گرفته اند. نتایح حاصل ازپژوهش نشان می دهدكه روایت زال و خاندان وي در بین متون دیگر و شاهنامه داراي اختلافاتی است وعلت این اختلافات به این دلیل است كه شاهنامه در درجۀ اول یك داستان حماسی است نه منبعی صرفاً تاریخی ودركنار ارزش تاریخی خود یك متن ادبی است و همین ادبیت متن باعث اختلاف با متون و منابع تاریخی دیگرشده است.استفاده ازمنابعی غیر ازمنابع طرف مقابل عامل دیگر اختلافات موجود است.