توان‌سنجي و برنامه‌ريزي گردشگري شهر كاشان

چكیده: (۷۹۶۳ مشاهده) گردشگری به عنوان صنعتی نوپا در جهان، در ردیف یكی از سه منبع درآمدی اول به شمار می آید ولی در ایران به دلایل فراوان هنوز جایگاه واقعی خود را پیدا نكرده است. شهرستان كاشان با وجود شرایط جغرافیایی و تاریخی مناسب و برخورداری از معماری اصیل ایرانی، خانه‌های تاریخی، مساجد، بازار، تپه‌های باستانی، صنایع دستی منحصر به فرد، آیین‌ها و مراسم خاص مانند گلابگیری و صدها جاذبه تاریخی، فرهنگی و طبیعی دیگر، نتوانسته است هماهنگ با این قابلیت‌های بسیار بالا، صنعت گردشگری(خارجی و داخلی) خود را متحول سازد. این تحقیق با هدف یافتن پاسخ این سؤال كه چه عامل یا عواملی باعث شده است تا این سرزمین از مزایای متعدد گردشگری بی بهره بماند؟ تهیه شده است. همچنین چگونه می توان ضمن بهره مندی از منافع حاصل از گردشگری تاریخی- فرهنگی منطقه از میزان اثرات سوء گردشگری در منطقه كاست و در راستای پایداری شهر بهره مند شد؟ این پژوهش بر اساس روش سیستمی و كاركردشناسی است و برای تجزیه و تحلیل داده‌ها از نرم افزار SPSS و برای تحلیل مكانی و استقرار نقاط بر روی نقشه از نرم افزار ARC GIS استفاده شده است، همچنین به بررسی یافته‌های مطالعات كتابخانه ای و نتایج یك بررسی میدانی از طریق توزیع پرسشنامه بین گردشگران و همچنین مصاحبه با كارشناسان مختلف پرداخته و ضمن شناسایی جنبه‌های مختلف موضوع به چگونگی ارتباط بین برنامه ریزی اصولی و به ویژه تهیه و اجرای طرح جامع گردشگری شهرستان كاشان با توسعه صنعت گردشگری و امكان جذب گردشگر در بخش مركزی این شهرستان(شهر كاشان) می پردازد. نتایج پژوهش حاضر نشان می دهد كه باوجود آن كه شهرستان كاشان و بخش مركزی آن توانسته انبوه گردشگران تاریخی- فرهنگی را از لایه‌های متفاوت اقتصادی جامعه جذب نماید، اما همچنان با عدم توسعه صنعت گردشگری در منطقه رو به رو بوده و شهر، گرفتار ناپایداری‌های متعدد زیست محیطی و اكولوژیكی، اجتماعی و فرهنگی از جمله اسكان غیر رسمی گردشگران است. عمده این ناپایداری‌ها ناشی از تعدد مراكز تصمیم گیری، گسستگی در مدیریت شهری و عدم مدیریت یكپارچه بین سازمان‌ها و دستگاه‌های دولتی و غیر دولتی تصمیم گیر در خصوص امور گردشگران و گردشگری و وجود برخی موازی كاری‌ها است ، لذا ضروری است تا با تهیه و اجرای طرح جامع گردشگری شهرستان كاشان، نهادی فراسازمانی متشكل از كلیه سازمان‌ها و دستگاه‌های مسئول در امر مدیریت شهری تشكیل شود تا این نهاد فرادست بتواند برای برقراری یك ارتباط سازمان یافته اجزاء و كاركردهای گردشگری تاریخی- فرهنگی به نفع تقویت مدیریت یكپارچه گردشگری در راستای توسعه پایدار شهر و منطقه كه جدای از كاركرد گردشگری نیست، فعالیت و تلاش نماید. واژه‌های كلیدی: گردشگری تاریخی- فرهنگی، كاشان، گلابگیری، گردشگری پایدار، ساختار گردشگری، كاركرد گردشگری، مدیریت یكپارچه گردشگری، برنامه ریزی، خدمات گردشگری