مقايسه نرخ ترسيب و الگوي توزيع اندازه ذرات گردوغبار در بخش شهري و روستايي در استان خوزستان

بهخاطر صدمات فراوانی كه این پدیده به سلامتی انسان، كشاورزی، اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی وارد كرده است، بررسی خصوصیات ذرات گردوغبار و منشأیابی آنها اهمیت فراوان دارد. استان خوزستان و به ویژه مناطق اطراف تالاب هورالعظیم به دلیل قرار گرفتن در منطقه خشك و نیمه خشك مكرراً در معرض طوفانهای گردوغبار قرار میگیرد. هدف از این مطالعه، مقایسه الگوی توزیع اندازه ذرات و نرخ ترسیبی ذرات گردوغبار با استفاده از تلههای شیشهای در 10 نقطه از اطراف تالاب هورالعظیم در طی یك دوره 6 ماهه بود. نتایج نشان داد كه میانگین نرخ ترسیب ذرات گردوغبار در مناطق روستایی به دلیل وجود زمینهای بدون پوشش گیاهی ، تقریبا 4 گرم بر مترمربع در ماه بیشتر از مناطق شهری بود. مطالعه توزیع اندازه خاك های محلی و نیز ذرات گرد و غبار اطراف هورالعظیم )مناطق شهری و روستایی( و شهرستان اهواز نشان داد كه عمده آنها از ذرات با اندازه سیلت تشكیل شدهاند كه با افزایش سرعت باد، به راحتی فرسایش مییابند. مطالعه الگوی توزیع اندازه ذرات گردوغبار ترسیبی در اطراف تالاب و اهواز نشان داد كه در هر دو مناطق شهری و روستایی، الگوی توزیع اندازه ذرات گردوغبار دو قلهای بوده و نشان دهنده دو منشاء مختلف داخلی و خارجی در ایجاد ذرات گردوغبار ترسیب یافته است . تشابه در الگوی توزیع اندازه ذرات گردوغبار در شهری و روستایی، نشان دهنده این است كه احتمالاً منابع ایجاد كننده ذرات گردوغبار در این مناطق یكسان میباشد. با توجه به اثر قابل توجه زمین های بدون پوشش اطراف مناطق روستایی، پیشنهاد می شود كه مدیریت كنترل فرسایش بادی علاوه بر نواحی بحرانی برای این مناطق و بصورت محلی نیز اعمال گردد.