مبارزه بيولوژيكي عليه آفت ساقه خوار برنج: ارزيابي دلايل پذيرش، عدم پذيرش و عدم ادامه آن

هدف از اين تحقيق ارزيابي رفتار كشاورزان در پذيرش، عدم پذيرش و عدم ادامه عمليات كنترل بيولو يكي عليه آفت ساقه وار برنج در مزارع استان مازندران است. اين تحقيق از نوع كيفي و از نظر هدف كاربردي بوده و براي گردآوري اطلاعات از روش مصاحبه استفاده شده است. جامعه آماري تحقيق چهار گروه (كشاورزان پيشرو، كشاورزان غير پيشرو، كشاورزاني كه اين روش را پس از پذيرش ادامه ندادند و گروه كارشناسان) در استان مازندران بودند كه از بين آنها به روش نمونه گيري هدفمند 42 نفر به عنوان نمونه آماري ( 26 نفر كشاورز غير پيشرو، 5 نفر كشاورز پيشرو، 5 نفر كشاورزي كه اين روش را پس از پذيرش ادامه ندادند و 6 نفر كارشناس) انتخاب گرديد. يافته هاي تحقيق نشان داد كه درصد كمي از كشاورزان پذيرنده انجام فعاليت ه اي كنترل بيولوژيكي را اجرايي كرده اند. در اين بررسي بيشترين دلايلي كه كشاورزان پيشرو براي استفاده از اين تكنولوژي بيان كردند (كاهش مصرف سموم شيميايي- داشتن هزينه كم-توليد محصول سالم -سلامت انسان -جلوگيري از آلودگي محيط زيست-عدم استفاده از سموم شيميايي و خطرناك بوده است). اصلي ترين دلايل كشاورزان پيشرويي كه پس از مدتي استفاده از اين روش اين تكنولوژي را كنار گذاشتند ( نبودن نظارت در توليد-اين فناوري فقط در حد تبليغ اجرا مي شد -دشواري نصب تريكو كارت ها در مزرعه-وجود زنبور هاي بي بال-نر زا بودن زنبور ها- همكاري نا مناسب كشاورزان (زيرا كشاورز ناچار به توليد است)-مشكلات و مسائل اقتصادي موجود-دشواري به دست آوردن پيك پرواز پروانه-در اختيار ندادن به موقع تريكو كارتها به كشاورزان بوده است). عمده ترين دلايلي كه كشاورزان غير پيشرو يعني كشاورزاني كه استفاده از اين تكنو لوژي را نپذيرفتند شامل؛ كشاورز انتظار دارد كاري كه انجام مي شود را با چشم خود ببيند، خيلي از كشاورزان سم ديازينون را مي پسندند، چون اثرات آن را با چشم مشاهده مي كنند، ولي عملكرد زنبور تريكو گراما با چشم ديده نمي شود.، كشاورز انتظار دارد، زماني كه از اين روش استفاده مي كند حتي يك كرم ساقه خوار هم در مزرعه خودش مشاهده نكند كه در اين روش عملا غير ممكن است. مهمترين نظرات موافقت كارشناسان براي استفاده از اين تكنولوژي به اين صورت بوده: توليد محصول سالم صورت گيرد-سلامت انسان تضمين شود-مانع از بين رفتن حشرات مفيد ش ود- مصرف سموم شيميايي كاهش يابد . در نهايت دلايلي كه اكثركارشناسان براي شكست اجراي اين طرح بيان كردند شامل؛ عدم رها سازي به موقع زنبور در شاليزارها-تخمين نا مناسب پيك پرواز-در اختيار ندادن به موقع زنبور ها به كارشناسان و كشاورزان ( 3روز بعد از به دست آوردن پيك پروا)ز - استفاده در زمان نامناسب-كمبود نيروي انساني متخصص جهت تكميل كردن فعاليت هاي تحقيقاتي در زمينه زنبور بوده است.