بررسي ژئوشيمي زيست محيطي آب منطقه بهشهر،جنوب شرقي درياي خزر

در تحقيق حاضر جهت بررسي ژئوشيمي زيست محيطي آب در منطقه بهشهر،جنوب شرقي درياي خزر ،از 33 ايستگاه ، در اعماق سطح ،يك متري ، 5 متري و نزديك بستر برداشت شد.نمونه ها طبق روشهاي استاندارد آماده سازي شدند و بوسيله دستگاه مولتي پارامتر ،پارامترهاي دما،شوري ،pH ،اكسيژن محلول،هدايت الكتريكي و TDS آنها در محل اندازه گيري شد سپس نمونه ها جهت آناليز عناصر سنگين توسط دستگاه ICP و آنيونها و كاتيونها توسط دستگاه IC به تهران منتقل شده اند. نتايج آناليز آب نشان ميدهد كه ميزان تغيير فاكتورpH بين 49/8 -24/8 ، ميزان تغيير هدايت الكتريكي بين ms/cm5/28-0/24وميزان تغيير كل مواد جامد حل شده بين gr/l 84 /16- 30/ 14مي باشد.در مورد فاكتور شوري مشاهده مي شود كه تغيير شوري بين ‰ 5/17-8/14 است و تغيير اكسيژن محلول بين % 7/99-1/18 است .دمابين C°1 /29- 3/26 متغييراست. آناليز آنيونها و كاتيونها نشان مي دهد كه غلظت كلر در آب منطقه بهشهر بين ppm 7850- 4964 و غلظت يون سولفات بين ppm 4130 - 3007 متغيير است كه حداكثر هر دوي آنها در عمق 5 متري ديده مي شود. غلظت يون كلسيم در آب منطقه بهشهر بين ppm 551-352 متغيير است. همچنين غلظت يون منيزيم بين ppm 1191-701 و غلظت يون سديم بين ppm4136-2100 متغيير است و هر سه آنها با اختلاف بسيار جزئي در بستر بيشتر مي باشند. غلظت يون پتاسيم در آب اين منطقه بين ppm110-50 متغيير است كه در همه اعماق آب تقريبا" يكسان است. در مورد عناصر سنگين مشاهده مي شود كه غلظت آرسنيك در آب منطقه بهشهر بينppb 620-270 ، غلظت كادميم بينppb 100-10،غلظت كبالت بينppb 140-24 ،غلظت كروم بينppb 160-24، غلظت مس بين ppb 80-60 است. درمورد آهن مشاهده ميشودغلظت آن عنصر بينppb 2870-1000 متغيير است.در مورد عنصر منگنزهمساني جالبي در غلظتهاي سطوح مختلف آب ديده ميشود.غلظت نيكل در آب اين منطقه بينppb220-50 ،غلظت سرب بينppb620-380 ،غلظت واناديم بينppb 120-34 و غلظت روي در آب منطقه بهشهر بينppb 40-10 متغيير مي باشد.ميانگين اين غلظتها تفاوت بسيار كمي را در سطوح مختلف آب نشان مي دهند. همانطور كه مشاهده مي شود يكنواختي تمامي فاكتورها اعم از فاكتورهاي فيزيكي ،غلظت آنيونها و كاتيونها و عناصر سنگين نشاندهنده اختلاط كامل آب بين لايه هاي سطح،يك متري ، 5 متري و نزديك بستر ميباشد. بنابر اين در اين منطقه جريانهاي درياي خزر به نحوي است كه باعث مخلوط شدن لايه هاي مختلف آب مي شود. از GIS براي تهيه نقشه هاي پراكندگي عناصر سنگين استفاده شده است. در مورد تمامي عناصر سنگين مشاهده ميشود كه مقدار آنها در شرق منطقه بيشتر ميباشد اين مساله ناشي از تاثير گرگان رود است كه از شرق منطقه به درياي خزر مي ريزد. از طرفي بررسي آماري كه برروي كل فاكتورهاي فوق انجام شده نشاندهنده سه شاخه اصلي است كه امكان اينكه كه بخشي از منگنز در محيط رسوبي بصورت سولفات منگنز وجود داشته باشد را نشان مي دهد. از آنجائيكه سه عنصر نيكل،روي و سرب تحت ضريب تشابه معني دار به TDS و ECمي پيوندند ميتوان نتيجه گيري كرد كه TDS و EC در كنترل غلظت اين عناصر نيز نقش مهمي ايفا مي نمايندغلظت واناديوم تحت تاثير pH مي باشد و كادميم شديدا" تحت كنترل شوري است و در كل واناديم و كادميوم هم از شوري و هم از pH تاثير پذيري زيادي دارند.گرچه كروم توسط اكسيژن محلول تحت كنترل مي باشدليكن تاحد كمتري از شوري نيز تاثير مي پذيرد. ارتباط ضعيف كبالت و مس با اكسيژن ،شوري و pH حاكي از آن است كه رفتار اين دو عنصر توسط پارامترهاي ديگري تحت كنترل مي باشند.