بررسي زبان شناختي جناس در برخي از قالب هاي نوشتاري طنز مطبوعاتي زبان فارسي

جناس و طنز از دیرباز همواره پیوندی ناگسستنی داشته اند؛ بطوریكه در آغاز، جناس تنها یكی از شكل های طنز محسوب میشد، اما بعدها در ادبیات نیز وارد شد و صورت جدی نیز به خود گرفت. جناس پیوسته مورد توجه زبانشناسان بوده است. از نظر آنها جناس چند گانگی معنایی است كه از یك رو ساخت زبانی منتج می شود یعنی یك صورت واحد دارای دست كم دو معنا می باشد. نظریات مختلفی در رابطه با جناس وجود دارد اما به طور كلی می توان این نظریات مختلف را از دوران باستان و نوزایی و روزگار پس از آن تا اواخر قرن نوزدهم - در سه نظریهٔ: اشتقاقی؛ جناس لفظی؛ و دلالت خلاصه كرد. در این تحقیق ، پس از معرفی انواع جناس ، از منظر رویكردهای ادبی و زبان شناختی ، 50 متن طنز كه به طور تصادفی از 4 مجله رسمی و كشوری طنز معاصر انتخاب شده است، بر اساس نوع اول طبقه بندی چهارگانه آتاردو برای تحلیل جناس ، یعنی طبقه بندی بر پایه پدیده های زبان شناختی ، از لحاظ وجود جناس و بررسی آن مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. در این پژوهش فرآیند جناس تام در متون طنز به دو دسته آوایی و واژگانی تقسیم میشود. نتایج بررسی این تحقیق، نشان می دهد استفاده از فرایند جناس یكی از شیوه های متداول نوشتن متون طنز مطبوعات زبان فارسی است.