بررسي روش هاي متداول برآورد تبخير پتانسيل درايستگاه امامه

تبخیر و تعرق یكی از راههای اتلاف منابع آبی كشور است كه حدود 71 درصد از كل بارش را به خود اختصاص می دهد ویا به عبارت دیگر از متوسط 250 میلی متر بارش كشور به میزان 177.5 میلیمتر تبخیر و تعرق می گردد. طبق مطالعات طرح جامع آب كشور، ریزشهای جوی كشور سالانه بالغ بر 413 میلیارد مترمكعب می باشد كه از این مقدار حدود 92 میلیارد متر مكعب به صورت جریانهای سطحی جاری شده، 25 میلیارد متر مكعب مستقیماً به آبخوانهای آبرفتی نفوذ كرده و مابقی به صورت تبخیر و تعرق از سطح زمین، جنگلها، مراتع، دیمزارها و پیكرههای آبی از دسترس خارج می گردد لذا پرداختن به این مقوله در ارائه راهكارهای عملی پیشگیری از اتلاف منابع ملی ضرورتی اجتناب ناپذیر است. امروزه برآورد تبخیر از دیدگاه هیدرولوژی از اهمیت ویژهای برخوردار است به طوری كه در طراحی سدهای مخزنی، تامین نیاز آبی گیاهان و برنامه ریزی در كاهش تلفات تبخیر نقش قابل ملاحظه ای را ایفا می نماید. با توجه به عدم و یا كمبود داده های ایستگاههای هواشناسی معمولا برای تخمین تبخیر پتانسیل ازروشهای تجربی مختلفی همچون بلانی كریدل، ترنت وایت، تشعشع، پنمن و پنمن اصلاح شده استفاده می شود كه معمولا با میزان تبخیر پتانسیل از طشتك اختلافاتی را نشان میدهد. مقاله حاضر با توجه به كمبود اطلاعات موجود در حوزه های آبخیز كشوربه بررسی و مقایسه كلیه روشهای فوق در طول دوره آماری 23 سال در حوضه معرف امامه پرداخته و بهترین روش را با استفاده از آزمون های آماری برای تخمین تبخیر پتانسیل شناسایی و توصیه می نماید.

Evapotranspiration is one of the ways of water resources loss in Iran which includes a bout 71% of the total precipitation and or on the other hand, 177,5 mm of 250 mm average precipitation of the country is evapotranspirated. According to comprehensive study design of the country, annual precipitation of Iran is more than 413 billion m3 whereof about 92 billion m3 flows in form of surface flows, 25 billion m3 infiltrates in alluvial aquifers and the rest goes out reach in form of evapotranspiration from surface of soil, forests, ranges, non irrigation lands and water bodies. Thus to survey this matter for giving practical solutions to prevent national resources loss is an unavoidable necessity. Nowadays estimating evaporation from hydrological point view has special importance so that for designing reservoir dams, to supply plants water need and to program for reducing evaporation loss undertakes reasonable role. Considering lack and shortage of meteorological stations data, for estimating potential evaporation usually various experimental methods such as Blaney- Criddle, Thornthwaite, Radiation and corrected Penman are used which usually show some differences from potential evaporation measured by Pan method. Consider to the existing information shortage in Iran watersheds, this paper has studied and compared all of the above methods during a statistical period of 23 years in Amameh index watershed and by using statistical tests for estimating the potential evaporation, identified and recommended the best method.