كليدواژه :
عمان ساماني , گنجينه الاسرار , معراج نامه , بيان , بديع , استعاره , تشبيه , مفاخره , جناس , تلميح , تضمين , سياقه الاعداد
چكيده فارسي :
میرزا نورالله بن میرزا عبدالله، عمان سامانی، «تاج الشعراء» یكی از برجسته ترین و شاخص ترین شعرای استان چهارمحال و بختیاری و بلكه ایران است. وی به سال ۱۲۵۸ ه.ق در سامان دیده به جهان گشود و تخصیلات مقدماتی را در مكتب خانه های محلی فرا گرفت. آن گاه به أصفهان عزیمت نموده و در مدرسه نیماورد و صدر، سال ها در خدمت آخوند كاشی به كسب علم اشتغال داشت، همهٔ دودمانش از نیا و پدرش گرفته تا برادر و عمویش شاعر و فاضل بودند این شاعر توانای ادب فارسی، آثار ارزنده ای را از خود به یادگار گذاردند كه تفخص، پژوهش و اندیشه در آنها می تواند شخصیت علمی و عرفانی وی را تا حدودی به تصویر بكشد. از جمله آثارش: «گنجینه الاسرار» است كه با سرودن آن، به شیوهٔ زبده الاسرار صفی علیشاه، عشق و ارادت خود را نسبت به خاندان عصمت و طهارت نشان داده است، تا جایی كه اشعارش نقطه عطفی در زمینه شعر عاشورایی شد. ((مخزن الدرر)) یكی دیگر از آثار او در تذكرهٔ شعرای چهارمحال است كه با قلم منشیانهٔ فاضلانه به رشته تحریر درآمده است. دیوان اشعاراو شامل قصاید و غزليات و المعراج نامه نیز حائز كمال اهميت می باشد. پژوهشگر ضمن ادای احترام به پیشگاه این شاعر وارسته و برجسته، بر آن شد آرایه های بلاغی علم بیان و علم بدیع را در مجموعه اشعار عمان سامانی مورد بررسی و تحلیل قرار دهد. برای نیل به این مقصود، با مراجعه به كتب معتبر، مجموعهٔ اشعار گران سنگ این شاعر توانا از دیدگاه آرایه های بلاغی بیت به بیت مورد بررسی قرار گرفت و برای هر موضوع به خاطر پرهیز از اطالة كلام از اشعار ارزشمند عمان سامانی یك یا دو مثال مورد تحلیل قرار گرفته است.