بررسي علل ايجاد فرسايش آبكندي استان گيلان

مطالعات اخیر نشان می دهدفرسایش آبكندی یكی از منابع اصلی رسوب در مناطق فرسایشی می باشد و آبكندها در خطوطی موثر برای حمل رواناب و رسوبات اراضی بالا دست به مناطق پایین دست و كانالهای دائمی عمل می كنند ، و در این نقاط آبكند ها توسعه می یابند.این مطالعه به منظور بررسی اهمیت و گسترش فرسایش آبكندی استان گیلان انجام پذیرفته است ، در این تحقیق توزیع مكانی مناطق آبكندی ، با استفاده از اطلاعات اداره آبخیز داری ، بازدیدهای میدانی نقشه پراكنش آنها با مقیاس 1.750000  فراهم گردید. سپس مناطق آبكندی دارای مساحت بزرگتر از 500 هكتاررا بصورت دقیق از نظر ویژگیهای اقلیمی ، خاكشناسی، كاربری اراضی و مورفومتریك مورد بررسی قرار گرفت . و اقلیم آنها با استفاده از روش دومارتن گسترده مشخص ‚ سپس درهر اقلیم دو منطقه آبكندی انتخاب و در هر منطقه سه آبكندجهت برداشت نمونه خاك از فاصله 25،50 و 75 درصدرأس آبكند،نقشه برداری ازپلان عمومی و نیمرخ طولی واندازه گیری عرض بالاوپائین وعمق آنهاانجام شد.ودر پرسشنامه ای جهت تكمیل اطلاعات صحرائی از قبیل علل ایجاد آبكندها ، كاربری اراضی ، خسارات محتمل در منطقه آبكندی وپائین دست آنها برای هر منطقه تكمیل گردید.آبكندها عمدتا در اطرف زهكشی های طبیعی منطقه ایجاد شده است. دارای پلان عمومی خطی ، پلان راس عمودی ویا تدریجی است و ارتفاع سر آبكند های این مناطق در اكثر موارد كمتر از یك متر می باشدوجزءآبكندهای كم عمق به حساب می آید.ودارای مقطع U شكل درمناطق دشتی و V شكل درمناطق كوهستانی می باشند.عموما دارای خاك سطحی با با فت كلی لومی تا سیلتی كلی و سیلتی كلی لوم می باشند. پوشش گیاهی غا لب اطراف آبكندها مرتعی و وضعیت پوشش گیاهی ضعیف تا متوسط است.به نظرمی رسدكه درمناطق معتدل ومرطوب به ترتیب اهمیت عواملی مانند عدم رعایت اصول جاده سازی وطراحی آ بگذرها، درصدبالای سنگریزه، قطعات سنگی ،فشار چر ای بیش از حددام دراراضی مرتعی( كاهش نفوذ پذیری خاك ) درنتیجه باعث افرایش رواناب می شود، ودرمناطق نیمه خشك عواملی مانندشوری وعدم پایداری خاكدانه ها،عدم رعایت اصول مهندسی درطراحی آب گذرها، درصدبالای سنگریزه،قطعات سنگی و صخره ای درایجادوتوسعه آ بكندها می توانند موثر باشند.

Abstract Recent studies indicate that, gully erosion represents and important sediment source in a range of environments and gullies are affective links for transferring runoff and sediment from uplands to valley bottoms and permanent channels where they aggraded off site effects of water erosion. In other word, once gullies develop, they increase the connectivity in the landscape.This research carryout of in order recognizing gully erosion importance in Guolan province In this research a map of spatial distribution of gully erosion in Province with a scale of1/750000 is created using available data in the watershed department and field surveys. hen regions With Gully erosion with an area larger than 500 hectare analyzed based on their characteristics of climate, pedology, Land use and morph metric. After determining gullied regions, their climates were determined using eveloped Dematron’s method. In each climate, two regions were selected and in each one, three representative gullies were determined and soil samples were collected from head cut, 25, 50 and 75 percent of gully length. The view planned long Profile were surveyed and top and bottom width and the depth of representative gullies were measured. A questionnaire was filled for complementing field data such as causes of gully initiation, land use and they’re on -site and Off-site damages in each region. The results reveal that Guolan gullies area distributed in two climates: Semiarid climate and humid- moderate climate.Gully erosion is created lings of natural draining. Their view plans are linear and their cross sections are U-shaped in plains and V-shaped in mountainous areas, head cut plane are vertical or gradual .The height of head cut high are a point one meter, and they are a part of low depth gullies, Their soil texture in the surface layers are clay, silly clay and sandy clay loam. Mostly cover plant is ranger land and state of planting cover is feeble and mediumIt is seem that in humid–moderate zones, on the according to in pretence the factors of such as: Road construction, disregarding the engineering principles in culvert designing ،extensive grazing of stop (that case on decrease of soil permeably) ،High percentage particle of stones and racks. In the semiarid climate results are: Slain and no stabilization soil floccules، Road construction, disregarding the engineering principles in culvert designing ،High percentage particle of stones and racks.