كاربرد شاخص كارايي مصرف آب و تابع عملكرد در تعيين الگوي كشت با هدف افزايش كارايي مصرف آب

محدودیت منابع آبی، رشد سریع جمعیت و نیاز به تولید مواد غذایی بیشتر سبب شده است كه بخش كشاورزی نسبت به سایر بخشهای مصرف كننده آب تقاضای بیشتری را برای مصرف آب داشته باشد . از طرفی كشور و بخصوص حتی در شرایط حاضر با كمبود آب روبرو می باشد . بنابراین مهمترین چالش بخش كشاورزی در شرایط كنونی تولید بیشتر غذا از آب كمتر است . در این زمینه یكی از مهمترین راهكارها، افزایش كارایی مصرف آب ) ) WP در بخش كشاورزی است . بررسی كارایی مصرف آب گندم و ذرت در طی 5 سال نشان داد، دامنه تغییرات WP گیاه گندم در ایران نسبت به دامنه گزارش شده توسط فائو بالاتر بود . همچنین دامنه تغییرات WP گیاه ذرت در شمال غربی ایران نسبت به دامنه گزارش شده توسط فائو بالاتر بود، در عوض این دامنه در منطقه جنوب غربی ایران دامنه پایین تری را نشان داد . دامنه تغییرات WP برای گندم بین 0/5 تا 1/8 كیلوگرم بر مترمكعب و برای ذرت بین 0/3 تا 2/3 كیلوگرم بر متر مكعب بود . دامنه وسیع كارایی مصرف آب، فقدان برنامه ریزی و مدیریت برای افزایش تولیدات كشاورزی را نشان میدهد . تغییرات كارایی مصرف آب WPرا می توان به نوع اقلیم، تقویم گیاهی و مدیریت آبیاری نسبت داد . حداكثر WP گندم در منطقه مشهد و در شرایط كاربرد كمآبیاری در طول فصل رشد گیاه بود در حالیكه حداكثر WP ذرت در منطقه كرج و در شرایط آبیاری كامل گیاه حاصل شد . نتایج بررسیها نشان داد كه اولویت كاشت گندم بایستی در مناطقی از ایران باشد كه با مصرف آب به میزان 300 میلیمتر، كارایی آب محصول گندم در حدود 1/5 كیلوگرم بر متر مكعب حاصل شود و كاشت گیاه ذرت نیز در مناطقی از ایران قابل توصیه است كه با مصرف آب به میزان 600 میلیمتر به كارایی آب محصول ذرت در حدود 1/3 كیلوگرم بر متر مكعب حاصل شود .