بررسي پتانسيل هاي موجود در ايران جهت استفاده از روش سي تي اسكن با اشعه ايكس در صنايع نفت و گاز

كاهش شدید قیمت نفت، فشار دوچندانی را بر شركتهاي نفتی جهت كاهش هزینه ها وارد می كند. از این رو پرداختن به روشهایی كه ضمن كاهش هزینه ها، زمان كمتري را نیز جهت آنالیز نمونه ها نیاز دارند یك ضرورت محسوب می شود. استفاده از روش توموگرافی با اشعه ایكس، به عنوان یك روش آنالیز غیر مخرب، بیشتر از 20 سال است كه در صنایع نفت یا مورد استفاده قرار گرفته است و امروزه به عنوان تكمیل كننده و در مواردي جایگزین روشهاي مرسوم آزمایشگاهی مطرح است. دو زمینه اصلی كاربرد این تكنولوژي شامل ارزیابی و توصیف خواص سنگ مخزن و مشاهده و بررسی كمی فرایندهاي جابجایی در سه بعد می باشد. اگرچه این روش در ایران بصورت محدود ، و بیشتر در بخش پژوهشهاي كاربردي، مورد استفاده قرار گرفته است اما كاربرد وسیع و عملی آن توسط شركتهاي نفتی همواره با چالشهایی مواجه بوده است. استفاده كامل از پتانسیل هاي تكنیك توموگرافی با اشعه ایكس نیازمند شناخت صحیح این تكنولوژي و آشنایی با نقاط قوت و محدودیت هاي این روش است. این مطالعه ضمن مرور اجمالی كاربردهاي این تكنولوژي در صنایع نفت، به بررسی پتانسیل هاي موجود در ایران پرداخته و متناسب با این امكانات پیشنهاداتی را جهت استفاده بهینه از این تكنیك ارایه خواهد كرد.

Oil price downturn put much pressure on oil companies to cut their expenses. Therefore, considering methods which require less money and shorter time for analysing samples is a must. X-ray computed tomography, as a non-destructive analysis method, has been used in oil industries for more than 20 years and todays is considered as complementry and in some cases an alternative to conventional laboratory methods. Two major areas of application of this technology include the evaluation and characterization of reservoir rock properties and visualization and quantitative investigation of displacement processes in 3D. Although there has been some limited utilization of this method in Iran, and mostly as applied research, the wide practical application of this technology by oil companies has always been challenging. Thorough usage of potentials of X-ray computed tomography technique requires not only a good knowledge of this method but also familiarization with advantages and limitations of it. By reviewing some applications of this technology in petroleum industries, this study investigates the existing potentials in Iran and tries to give some recommendations for optimal utilization of this technique accordingly.