هزينه خارجي گرمايش جهاني ناشي از تردد در راه هاي اصلي كشور

چكیده بخش حملونقل و بویژه حملونقل جادهاي بعد از بخش انرژي، اصلیترین عامل گرمایش جهانی است. در ادبیات اقتصادي، هزینههایی كه توسط عاملین ایجاد كننده آنها (كاربران حملونقل) پرداخت نشده بلكه به اجتماع تحمیل میشوند، به عنوان هزینههاي خارجی شناخته میشوند. طبق نظریه رفاه اقتصادي هر هزینهاي كه در جامعه ایجاد میشود، باید از عاملین آن دریافت شود. لذا باید معادل پولی هزینه خارجی گرمایش جهانی برآورد گردد. در كشور ایران هنوز برآورد پولی مناسبی از هزینه گرمایش جهانی ناشی از فعالیت بخش حملونقل جادهاي وجود ندارد. در این مقاله این شكاف تحقیقاتی مد نظر قرار میگیرد و با استفاده از یك مدل ریاضی، هزینه خارجی گرمایش جهانی براي وسایل نقلیه مختلف (سواري، مینیبوس، اتوبوس، كامیون و تریلی) در جادههاي كشور برآورد میشود. مدل براي راههاي اصلی كشور اجرا میشود و نتایج آن ارائه میگردد. نتایج حاكی است كه هر دستگاه ،10/ سواري، وانت و مینیبوس، اتوبوس ، كامیون و تریلی به ترتیب هزینه گرمایش جهانی معادل 3 135 ریال را به ازاي هر كیلومتر طیشده، ایجاد می كنند. بدیهی است كه / 94/0 ،94/0 ،31/3 و 8 تریلیها به دلیل سوخت بالاتري كه مصرف میكنند داراي هزینه بیشتري هم باشند. از مجموع 215 میلیاردریال هزینه سالیانه ناشی از نشر دي اكسید كربن در 34 راه اصلی مورد مطالعه(به طول كلی 4030 كیلومتر)، 33 درصد سهم سواري و وانت و در رده دوم كامیون هاي سنگین با سهم 25 درصد قرار دارند. كلیدواژهها: ، ، ، ، ،