اصول سازماندهي كالبدي محله ي مسكوني با رويكرد فرهنگي اجتماعي در فضاي شهر اسلامي

محله محدودهای مشخص از فعالیتهای انسانی است كه متناسب با ویژگیها،تفكرات و نیازهای انسان،ساخته شده و در جهت كمال و سعادت او عمل می نماید. محله از موثرترین فضاهای شهری است كه نقش مهم و موثری در حركت فرهنگی و اجتماعی یك تمدن دارد . محله اسلامی از خانه های مجاور هم در یك فضای خاص با ویژگیها و كالبد معین تشكیل میشود. ساختار محله متاثر از عوامل اقلیمی،اقتصادی،سیاسی و اجتماعی بوده كه بر پایه تجمع و پیوستگی جامعه ساكن در آن شكل می گیرد. سه حلقه حكومت،خدمت و سكونت عناصر اساسی در سازماندهی آن می باشد. هر محله تجلی الگوهای مشترك زندگی، وابستگی عمیق محلی و محترم شمردن حرمت ها و حریم ها است. محله در بعد ظاهری تحت تاثیر ویژگیهای فرهنگی است و در باطن بعد اجتماعی - كالبدی را به تصویر می كشد كه میدان در مركز آن است و سه كاربری اساسی شامل مسجد،مدرسه و مركز تحقیقات، مركز سلامت و تندرستی و واحدهای تجاری حول آن شكل میگیرد. این مركزیت لایه اول محله مسكونی است و در مرحله دوم بافت مسكونی شكلمی گیرد كه حلقه پایانی از بافت محله است. هدف از این تحقیق ارائه اصول سازماندهی كالبدی محله های مسكونی با رویكرد های فرهنگی– اجتماعی می باشد . این اصول بر پایه جهان بینی اسلامی و احكام و احادیث و تجربیات حاصل از زندگی اسلامی بنا نهاده شده است. این تحقیق با ارائه راهكارهای مفهومی و كاركردی در فرآیند طراحی محله مسكونی در جستجوی كیفیتی است كه بیش از هر چیز بر ارتقاء حضور شهروندان در بخشهای مختلف محله و تقویت روابط اجتماعی، تشكیل امت واحده با ریشه ای فرهنگی تاكید دارد. روش تحقیق در این مقاله تحلیلی - توصیفی و از سمت و سویی كیفی برخوردار است . دستیابی به اطلاعات در این تحقیق مبتنی بر روشهای مطالعات كتابخانه ای و اسنادی صورت پذیرفته و در روند ارائه آن با تجزیه، تحلیل و تركیب اطلاعات و با روش استدلال منطقی و تحلیلی به ارائه رویكرد نوین در طراحی محله اسلامی با بررسی اصول سازماندهی و برنامه ریزی محلات پرداخته شده است.