نقش آمايش سرزمين در تعادل بخشي شبكه شهري: استان بوشهر

آمايش سرزمين، توزيع جغرافيايي بهينه منابع، فعاليتها و مشاغل است. با اين رويكرد آمايش سرزمين در واقع مديريت عقلايي فضاست. بي شك غايت اصلي تمام برنامه ريز ي ها رسيدن به توسعه پايدار، تعادل منطقه اي، توزيع مناسب فعاليت ها و استفاده حداكثر از قابليت هاي محيطي در فرآيند توسعه مناطق است. تمركز شديد جمعيت و فعاليت ها در يك يا چند نقطه جغرافيايي از مشخصه هاي بارز اكثر كشورهاي جهان سوم به خصوص ايران است عدم توجه به برنامه هاي بلندمدت و تكيه سياستگزاران به برنامه هاي توسعه سطحي جهت تحقق شعارهاي خود از موانع اصلي توسعه ناموزون كشور است. يكي از موارد مهم در برنامه ريزي آمايش سرزمين توجه به توزيع متعادل جمعيتي در نقاط شهري است، كه عدم رعايت آن در شبكه شهري سبب از بين رفتن منابع انساني و همچنين آلودگيهاي زيست محيطي مي شود. به طور كلي هدف هاي آمايش سرزمين در ارتباط با مباحث شهري، مباني متوازني از كانون هاي زيستي و نظام سلسله مراتب شهري در جهت تعادل بخشي به شرايط زيست است . ديدگاههاي آمايش سرزمين، كاركرد كانونهاي جمعيتي را در قلمروهاي متفاوتي از فعاليتها مي بيند و نقش و عملكرد واقعي يك شهر را در شرايط متعادلِ بهره گيري و خدمات رساني، نمايان مي سازد. در اين مقاله با استفاده مدلهاي تحليلي توزيع نظامهاي شهري، توزيع فضايي جمعيت در شبكه شهري استان بوشهر مورد بررسي قرار گرفته است. نتايج حاصل بيانگر اين مطلب است كه شهرهاي استان بوشهر داراي شبكه شهري نامنظم بوده، و در طول زمان اين شبكه شهري دچار تحول شده است. همانند قانوني كه در مورد شهرهاي اول استا ن ها در ايران صدق مي كند، بندر بوشهر نيز از سال 1365 تا 1383 داراي خصيصه نخست شهري بوده و در هر سه دوره آماري رتبه اول را به خود اختصاص داده است. با مقايسه ضريب آنتروپي سه دوره آماري به اين نتيجه مي رسيم كه با وجود اينكه شبكه شهري استان در هر سه دوره آماري (1365، 1375، 1383) داراي عدم تعادل فضايي جمعيت مي باشد اما اين شبكه شهري با گذشت زمان به سمت هماهنگي و تعادل در توزيع فضايي جمعيت پيش مي رود.