مقايسه عمليات آبخيزداري و سدسازي دراستحصال آب

بررسیهای تار یخی نشان م یدهد ك ه حدود یك قرن قبل رودخانه ها ی ایران به مراتب بی شتر از امروز بوده است . مطالعات سد ساز ی در ایران از شش دهه شروع گرد یده و قبل از آنكه جمع یت كشور از س ی م یلی ون تجاوز كند , بدون استفاده از چاه و بدون استفاده از سدها , امورات كشاورز ی اداره م یشد و در همان نظر تو لی د گندم , كش ور خودكفا بوده است . با افز ایش جمع یت و به تبع آن افز ایش دام در مراتع , پوشش گ ی اهی از ب ین رفته است . جایگزینی تراكتور به جا ی گاوآهن خود عل تی مضاعف در مساعد نمودن فرسا یش خاك در آبخ یزها و تشد ید رواناب میباشد .قطع جنگلها و سایر دخالتهای انسان نظام آبخیزداری را در حوزه ها مختل نموده و روز به روز از تعداد چشمه های تغذ یه كننده رودخانه ها كاسته م یشود . رودخانه ها یی كه ط ی یك قرن قبل آب زلال روان ی داشتند , اكنون به رودخانه ها ی س یل آسا در بارندگ ی و خشك در سا یر فصول تبد یل شده اند . با ای ن تغ یی رات مهار آبه ای سطح ی مطرح شده و آبها یی كه قبلا در اثر نفوذ در ز یر زم ین نگهدار ی و به تدر یج توسط چشمه ها آزاد م یشد , با ید در پشت سدها نگهدار یم .این سدها به لحاظ بهرهبردار ی دچار مشكل شدهاند به طور یكه پس از س ی سال سد سف ید رود به علت رسوب ز یاد عمر مفید خود را از دست داده است بطوریكه سد اسطور در بالادست آن احداث شد .در چهل سال پیش احداث سد مشكلات قابل ملاحظه ای نداشت و لی با گران شدن زم ین ها و احداث آباد یها در حواش ی رودخانه ها , اكنون ساختن سدها با مقاومتها ی اجتماعی شدید مواجه شده است , بطوریكه هزینه آزادسازی مخزن در بعضی از موارد از هز ینه احداث آن بیشتر م یشود . لذا ضرورت پیدا م یكند كه ما جا یگزینی بر ای سد ساز ی به جهت استحصال آب داشته باش یم و این امر م یتواند با آبخ یزداری م یسر گردد .در این مقاله اثرات عمل یات آبخ ی زداری و سد ساز ی در بهرهبرداری از منابع آب و استحصال آب مورد بررسی و مقایسه قرار گرفته است.

The historical studies indicate that about acentury ago Iranian rivers were more than todays. Dam contruction studies have been begun from six decades and before the population has increased more than thirty million without the use of well and dams, agricultural affairs were managed and at the same time Iran was independent in grain production. By the increasement in population and so domesticated animals in ranges, planet covering has been destroyed. Replacement of tractor instead of trial is another reason in suppore of soil erosion in wather shed and intense of run off. Forests cutting and other human interferences destroys wather shed organism in areas and day by day the number of nourishing springs and rivers decreases. The rivers which in a century had clear wather, now change to fluidy rivers in raining and dry in daining and dry in other seasons. Considering these changes stated surface wathers management and the wathers that because of penetration were kept under ground and gradually became realeseed by springs we have to keep behind dams. These dams have problems in revenue operation so that SEFIDROOD dam after thirty years because of over sediment has lost its useful application in a way that OSTOOR dam has been innovated upstrim. Fourty years before dam construction did not heve any considerable difficulties but after the increase in the payment of fields and villages innovation near rivers, nowadays dam construction faces many social problems, so the reserviers freedom cost in some cases becomes more than innovation cost. It is necessary that we have a replacement for dam construction for the purpose of water acquisition and this affair becomes so easy with wather shed. In this study the influences of wather shed operation and dam construction for the purpose of revenue operation water references and water acquisition is being searched and compred.