بررسي روند تغييرات خشكسالي در منطقه نهاوند ووضعيت آن در استان همدان

خشكسالی پدیده ای است بسیار پیچیده كه اغلب از دیدگاههای مختلف قابل بررسی است .عموماْ مبنای بررسی و تعییین خشكسالی رامی توان همان تعبیر عمومی كمبود آب درنظر گرفت . طبق بررسی هایی كه از دیدگاههای مختلف صورت گرفته است تعابیر متفاوتی از این پدیده شده است . با این وجود تعریف خشكسالی بسیار مشكل و در عین حال پیچیده می باشد ، چرا كه در تعیین و بررسی آن نیاز به مطالعه وتحقیق همه جانبه بسیاری از اجزاء چرخه هیدرولوژی است كه عموماً توسط كمبود یا فقدان آب تحت تأثیر قرار می گیرد. بنابراین در تعریف وبیان خشكسالی می توان گفت : كمبود آب به صورت طولانی مدت ، به گونه ای كه این كمبود بطور همزمان در آب زیر زمینی ، مخازن آب و همچنین آب موجود در خاك و نهایتاً در ریشه گیاه رخ دهد.زمان وقوع خشكسالی میزان آب مورد نیاز كمیاب شده و با مختل كردن چرخه آبی ابتدا خشكسالی آبی و سپس با تشدید نیاز آبی خشكسالی زراعی و در نتیجه بدنبال آن تمام ابعاد زندگی را تحت تأثیر قرار میدهد ودرنهایت برنامه ریز یهای اقتصادی- اجتماعی انسان را در شرایط بحرانی قرار می دهد. در این بررسی خشكسالی از دیدگاه هواشناسی مورد تجزیه تحلیل قرار گرفته است . یكی از عوامل عمده درتعیین خشكسالی بارندگی است كه این عامل درقالب شاخص استاندارد بارندگی (SPI) مورد بررسی قرر گرفته است. طبق نتایج بدست آمده و با بررسی 30 ایستگاه هواشناسی استان طی دوره آماری 20 ساله 1359 الی 1379 ) بطو كلی روند تغییرات خشكسالی در استان نسبت به منطقه نهاوند(بخش جنوبی استان) یكسان ) نبوده ، به گونه ای كه این روند حتی از نظر شدتهای وقوع خشكسالی در اغلب قسمتهای استان بیشتر بوده و حتی روند خشكسالی طی دوره آماری موردمطالعه افزایش می یابد.بابررسی ماهیانه خشكسالی ملاحظه می شود كه در ماههای بهمن و اسفد مقدار خشكسالی دراستان ومنطقه نهاوند به سمت كاهشی بوده و به عبارتی روند منحنی به سمت ترسالی بوده . از طرفی در ماههای مهر، آبان و آذر روند خشكسالی در استان و منطقه نهاوند در حال افزایش بوده كه مقدار آن درمنطقه نهاوند نسبتأ كمتر از استان بوده است .در سایر ماهها شامل اردیبهشت، خرداد و دی وضعیت خشكسالی روندی ثابت داشته است . با بررسی و مقایسه مقادیر تغییرات شیب خشكسالی در دوره مورد بررسی در استان و منطقه نهاوند نشان می دهدكه وقوع خشكسالی بطور سالانه در منطقه نهاوند اولاً از لحاظ شدت وقوع این پدیده كمتر بوده بعبارتی خشكسالی با شدت كمتری رخ داده است. ثانیاً روند خشكسالی كاهش یافته است،بر عكس در سایر نقاط استان خشكسالی افزایش داشته و شدت آن نیز بیشتر بوده است.