پهنه بندي حريم و بستر و تعيين كاربري اراضي (مطالعه موردي رودخانه قرنقو)

سیل یكی از زیانبارترین بلایای طبیعی است كه همه ساله خسارات زیادی را به زمین های حاشیه رودخانه و تاسیسات جانبی و... وارد می سازد . در اثر وقوع سیل ارتفاع آب در رودخانه بالا آمده و سبب خارج شدن آن از مسیر اصلی رود خانه می گردد.یكی از اصلی ترین اقدامات در برابر این پدیده طبیعی ،تعیین مناطق در معرض خطر و پهنه بندی در برابر خطر سیلاب می باشد كه با توجه به شرایط سیلاب و هندسه رود خانه با روشهای مختلفی تعیین می شود.تعیین حریم وبستر رودخا نه ها معمولاً با انجام محاسبات هیدرولیكی رودخانه و از طریق مدل های ریاضی انجام می گیرد. با تعیین سیلاب و دبی جریان رودخانه ،گستره سیل حاصل از دبی مورد نظر یكی از ملاك های حدود بستر قانونی خواهد بود.در تحقیق انجام شده مطالعه موردی بازه ای از رودخانه قرنقو به طول ۸۰۰۰ متر مد نظر بوده است.در این تحقیق از مدل هیدرولیكی HEC-RAS جهت مطالعات هیدرولیكی سیلاب و نرم افزار Arc view GIS برای استخراج مقاطع عرضی با استفاده از نقشه های رقومی از محدوده رودخانه به مناطق سیلاب دشت و از ابزار HEC-GEO-RAS به منظور بررسی نتایج مدل و پهنه بندی سیلاب در محیط GIS با دوره بازگشت ، 2 ،10 و 100 ساله استفاده شده است . به این منظور در مرحله اول ، برای تعیین سیلاب با دوره های بازگشت مختلف، از روش تعدیل شده كه توسط مطالعات شركت مهندسین مشاور بند آب برآورد شده بود استفاده گردید.سپس با وارد نمودن نقشه های دیجیتالی با مقیاس ۱:۱۰۰۰ و داده های هیدرول یكی رودخانه ، مراحل تكمیلی به منظور شبیه سازی هندسی رودخانه بوسیله الحاقیه HEC-GEO-RAS در محیط Arc view GIS انجام گرفت .این اطلاعات به نرم افزار HEC-RAS انتقال یافته و پس از تكمیل شرایط مربوط به هیدرولیك جریان، مدل اجرا و خروجی های آن با فایل واسطه دوباره وارد محیط ArcView گردیده و نقشه های پهنه بندی سیل و حد بستر و حریم رودخانه تهیه شده است. مدیریت و توسعه سیلابدشت، كاربری های مجاز اراضی سیلراه ، كاربری های منع شده و سامانه هشدار سیلاب در مقابله با سیلاب و تدوین طرح مقابله اضطراری با سیل را می توان از كاربردهای این نقشه ها عنوان نمود.