امنيت محله ، امنيت شهر ( بازنگري در عرصه طراحي شهري به جهت بازيابي فضاهاي گمشده )

در نظام كهن شهرهای ایران كه مناطق مسكونی در آن با تفكر سیستم محله ای شكل گرفته بود، محله در شكل گیری بنیان های اجتماعی از درجه بالای اهمیت برخوردار بود و مفاهیمی چون احساس تعلق و حس مشاركت را همراهی می نمود. این امر سبب می گردید كه حس مسئولیت پذیری و كنترل رفتار و به تبع آن كاهش جرم و بزه، مؤثر واقع گردد. در واقع محله به صورت جامعی تبدیل كننده ذهنیت های انسانی و رفتاری انسان دیروز در رفع نیاز محیط مسكونی او بوده است. متأسفانه در حال حاضر عدم انطباق كیفیت ها و كمیت های فضایی مناطق مسكونی با نیازهای موجود مانند عدم توجه به سلسله مراتب، درون گرایی، امنیت و خلوت، زیبایی، تنوع و كثرت در عین وحدت، انسجام و یكپارچگی فضا، تباین و تداوم و همچنین عدم توجه به مسائل فرهنگی، اجتماعی، روابط انسانی و الگوهای رفتاری، سبب شده، چهره محله به عنوان یك شاخص معرف شهر، مخدوش شده و تبدیل به یك خاطره ذهنی گشته كه البته از رهگذر این اتفاق، كاهش ارتباطات و تعاملات مناسب بین شهروندان در محدوده محله و از دست رفتن هویت ها و الگوهای مشاركتی بین افراد حادث گشته است. عدم احساس تعلق به مكان سكونت، سبب پیش آمدن ناهنجاری های ناشی از فقدان عرصه ها و قلمروهای فضایی در قالب اجتماع گشته و عرصه ها و قلمروها به طور نادرستی در هم تداخل كرده و سبب فشارهای روانی و ناهنجاری های برخوردی و حتی افزایش جرم و بزه در بین افراد گشته است. اهمیت محله به عنوان یكی از نمودهای روابط، نیازها و خواسته های اجتماعی انسان كه بصورت كالبدی فیزیكی نمود مییابد و بررسی ویژگیهای این عرصه، به جهت طرح بهینه فضای شهری- معماری، جهت مقابله با بزه، جرم و جنایت مقوله ای است كه در این مقاله به آن پرداخته خواهد شد. همچنین در پایان نتیجه به دست آمده آن بود كه امنیت هر شهر متضمن امنیت مناطق آن شهروامنیت مناطق متضمن امنیت نواحی و به تبع آن امنیت نواحی منوط به امنیت محله ها خواهد بود كه در این سلسله واری واحدهای شهری، نقش مشاركت مردمی در مدیریت محلات به عنوان یك شاخص، مورد توجه قرار گرفته است.