نقش گردشگري در فرايند همگرايي فرهنگي كشورهاي اسلامي

صنعت گردشگري به عنوان مهمترین صنعت جهان در دهههاي اخیر، رشد سریعی در توسعه اقتصادي جهان داشته است. گذشته از منافع و مزایاي مادي گردشگري، دلیل اهمیت یابی روزافزون این فعالیت در سراسر جهان این است كه این فعالیت، راهكاري مناسب براي رسیدن به توسعه پایدار به ویژه در كشورهاي در حال توسعه است، زیرا گردشگري منبعی تمام نشدنی و نسبت به سایر فعالیتهاي اقتصادي تاثیرات تخریبی زیست محیطی كمتري دارد. به عبارت دیگر، اقتصاد گردشگري به عنوان یك فعالیت چند وجهی، بر پایه ظرفیت و توان طبیعی، كالبدي، اجتماعی و فرهنگی سرزمین پایه گذاري می شود و به این طریق نه تنها باعث ایجاد فرصت هاي مناسب شغلی و درآمدزایی، رفاه و توسعه اقتصادي مردم بومی می شود، بلكه ابزاري مناسب براي شناخت فرهنگ ها و ترویج ارزش ها، باورها و دانسته هاي جوامع گوناگون است. از این رو، گردشگري می تواند پنجره اي براي صلح و دوستی ساكنین زمین محسوب شود. اگر با تفكري جامع و یكپارچه نگر ابعاد گوناگون و پیچیده گردشگري مد نظر قرار گیرد، امكان رشد و توسعه پایدار جوامع فراهم خواهد شد و در كنار آن مبادلات فرهنگی و همزیستی مسالمت آمیز مردم كشورهاي مختلف جهان نیز به خوبی امكان پذیر می شود. حدود 48 كشور از تمام كشورهاي مستقل دنیا كشورهاي اسلامی هستند كه براي رشد و بالندگی در دنیا نیازمند تفاهم و همكاري با یكدیگر می باشند. در بین كشورهاي اسلامی، وجود جاذبه هاي مذهبی (همچون مكه، مدینه، مشهد) و فرهنگی- تاریخی (همچون تخت جمشید، اهرام مصر) و طبیعی (همچون كویر مركزي ایران، كوه ها و جنگل هاي مرطوب شمال ایران، صحراي عربستان) زمینههاي مناسبی براي آشنایی و تبادل فرهنگی بین مسلمانان كشورهاي مختلف را سبب شده است كه این امر پویایی فرهنگی این كشورها را تسهیل خواهد نمود. در این مقاله كه بر اساس تحقیق كتابخانه اي تدوین شده است، اهمیت و نقش گردشگري در همگرایی فرهنگی میان كشورهاي اسلامی به ویژه منطقه خاورمیانه مورد بحث قرار گرفته است. نتایج این تحقیق بیانگر این است كه كشورهاي اسلامی به ویژه در منطقه خاورمیانه با توجه به اشتراكات دینی، تاریخی، زبانی و حتی سرزمینی خود و همچنین، جاذبه هاي قوي مذهبی، تاریخی- فرهنگی و محیط هاي طبیعی می توانند در چهاچوب توسعه گردشگري در منطقه، به همگرایی فرهنگی منسجم تري دست یافته و بر این اساس جایگاه خود را در جهان تقویت نمایند.