آپارتمان نشيني در شهرهاي اسلامي و مشكلات فرهنگي ناشي از آن مطالعه موردي: شهر زاهدان

افزایش سریع جمعیت شهرنشین و گسترش افقی شهرها در مناطق پیرامون، بسیاري از جوامع را بر آن داشته كه توجه به مسكن را بعنوان یكی از الویتهاي مهم برنامه هاي توسعه خود قرار دهند. به دنبال این پدیده، بلند مرتبه سازي و آپارتمان نشینی نیز تقریباً بعداز انقلاب صنعتی كه افزایش شتابان جمعیت شهري را بدنبال داشت، مطرح گردید . در كشور ما نیزافزایش سریع جمعیت شهرهاوگسترش شهرنشینی طی دهه هاي اخیرو افزایش تقاضا براي مسكن، از یكسو، كمبود زمین و بالا بودن قیمت آن ازسوي دیگر، مردم را به سوي زندگی آپارتمانی سوق داده ومی دهد. شهرزاهدان به دلیل مركزیت استان و مهاجر پذیري و بالا بودن نرخ رشد طبیعی جمعیت، طی چند دهه اخیر شاهد رشد بی سابقه جمعیت شهر نشین بوده است . جمعیت شهر از 17500 نفر درسال 1335 به حدود 567500 نفر درسال 1385 رسیده كه متوسط رشد آن طی 50 سال اخیر در میان سایر شهرهاي كشور كم سابقه بوده است. افزایش سریع جمعیت شهري كه حاصل آن از هم گسیختگی پیوندهاي اجتماعی خانواده ها و تضعیف سنت هاي فرهنگی در اغلب شهرهاي بزرگ كشور بوده است موجب بروز مشكلات فراوانی در روابط اجتماعی افرادي كه در مجتمع هاي مسكونی زندگی می كنند گردیده است . تامین مسكن براي جمعیت رو به رشد شهرها چاره اي جز توسعه روز افزون ساخت و ساز آپارتمان و گسترش آپارتمان نشینی باقی نمی گذارد . پدیده جدید آپارتمان نشینی مناسبات اجتماعی خاص خود را دارد. اولین معضلی است كه فرد با آن روبه رو می شود.افراد به جاي دارا بودن فرهنگ « فاصله اجتماعی » در این سبك زندگی شهروندي، عملا شهرنشینانی هستند كه از زندگی(روستایی) جدا گردیده و در عین حال، با فرهنگ جدید غریبه بوده و به اصطلاح شهرگرا نشده اند. لذا درجربان انتقال از فرهنگی به فرهنگ جدید دچار تضاد و تناقض گشته وعملا به حاشیه فرهنگی شهر رانده شده اند. نتایج حاصل از این پژوهش بیانگر آن است كه بسیاري از آپارتمان نشینان، با شرایط سكونت در آپارتمان سازگاري لازم را نیافته واجباردر پذیرش این نوع سكونت مغایربا فرهنگ ونگرش جامعه سنتی و نا آشنا به قوانین و فرهنگ آپارتمان نشینی محیطهاي آپارتمانی را به فضایی تنش زا تبدیل كرده است . رشد سریع جمعیت شهري وسایر عوامل ذكر شده، چاره اي جز توسعه عمودي شهرها در قالب مجتمع هاي مسكونی نمی گذارد؛ لیكن آنچه نیاز به توجه جدي دارد آموزش چگونگی برقراري تعامل متوازن میان فرهنگ بومی و فرهنگ آپارتمان نشینی به موازات توسعه فنی در اینگونه سازه هاست .