جلوگيري از اتلاف آب قنوات در ماههاي غير زراعي

یكی از منابع مهم آبی كشور ، قنوات هستند.آب قنوات عمدتا در كشاورزی مصرف می شود . در ایران معمولا از اوایل آذر ماه تا فروردین به مدت 4 ماه كشاورزان نیازی به آب ندارند و آب قنوات هدر می رود . در كشور 33000 رشته قنات وجود دارد. اگر آبدهی هر قنات را بطور متوسط 50 لیتر در ثانیه در نظر بگیریم در مدت 120 روز غیر كشاورزی حدود 17 میلیارد متر مكعب آب از دسترس خارج شده و هدر می رود. با احداث سازه های كم هزینه از قبیل چاه های تزریق و حوضچه های خاكی در اراضی زیر دست مظهر قنات می توان از اتلاف این مقدار آب جلوگیری كرد و آن را به سفره های آب زیر زمینی تغذیه نمود . نمونه عملی طرح جلوگیری از اتلاف هرز آب زمستانه قنوات در استان مركزی انجام شده است. روش كار بدین صورت بود كه دو قنات به فاصله 2 كیلومتر از هم قرار داشتند . قنات بالا دست دارای هرز آب زمستانه و قنات پایین دست خشكیده بود . یك حلقه چاه تزریق در فاصله 60 متری مادر چاه قنات خشك حفر گردید.آب قنات بالادست در طی دو سال فقط در ماههای غیر زراعی به میزان 23000 متر مكعب به این چاه وارد شد . در این كار ضمن جلوگیری از اتلاف قسمتی از آب قنات بالادست ، با اعمال لایروبی و همچنین تغذیه طبیعی سفره ، قنات پایین دست احیا و مورد بهره برداری قرار گرفت.

Qanats are one of the important water resources in our country .water of Qanats mainly are consumed by agriculture. Iranian farmers donot need water during ٤ nonagricultural months. Therefore water of Qanats is wasted in this period .There are ٣٣٠٠٠ Qanats in Iran .If discharge of each Qanat is ٥٠ L/S ,about ١٧٠٠٠٠٠٠٠٠٠ m٣ of water is wasted , during these days of nonagricultural months. We can prevent of losing water by making low expense constructions such as recharge wells and soil pond in downland Qanats Therefore a lot of water recharge to aquifer .practical samples of these projects were done in Markazi province .The method which is used in this project is as follow. There were two Qanats ,distance between there was about ٢ km .Upper Qanat had water and Qanat was dry .One recharged well was drilled ٦٠ m far from main well of dried Qanat .During ٢ years ,only in nonagricultural methods ٢٣٠٠٠ m٣ water were entered to recharged well.In this project losing water of upper Qanat was prevented .Clean gallory and recharged aquifer were caused to recover down Qanat and used for agriculture.