بررسي نقش حياط در معماري گذشته ايران

در پژوهش حاضر به بررسی نقش حیاط در معماری گذشته پرداخته ایم. معماری گذشته را می توان سرشار از مفاهیمی دانست كه براساس فرهنگ، عقاید محیط و بسیاری از مسائل دیگر به شكل كالبدی انسجام یافته و با توجه به نیازهای ساكنان كه شكل گرفته است دانست. حیاط با قرارگیری در مركز خانه نقش بسزایی در تنظیم و انسجام فعالیتها، حریمها، ارتباطات در معماری و زندگی خانه های ایرانی ایفا نموده است اما امروزه نقش حیاط با كاربری گذشته دستخوش تغییر و تحول شده و انسجام و فعالیتها در آن كم رنگ شده و جای خود را به پاركینگ خودرو اختصاص داده است همچنین پدیده های جغرافیایی و اقلیمی نقش مهمی در شكل گیری خانه های سنتی حیاط دار داشته است. از این رو هدف از این پژوهش بررسی سیر تحول معماری حیاط و نقش معماری سنتی گذشته است و سوالات اصلی تحقیق را بدین گونه می توان ذكر نمود: دیدگاه نگرش به حیاط در خانه های سنتی چگونه بوده و كالبد و عوامل نقش دهنده به حیاط چه مواردی بوده؟حیات واقع شده در خانه های سنتی در مواجهه ی اندیشمندانه با نیروهای طبیعی همانند: (خورشید، باد، آب و خاك) موجب شده تا در بستر ناسازگار و گرما، حداكثر تلطیف و طراوت محیطی را دارا شود. آب نقش بسزایی در خانه های سنتی حیاط دار را دارد. نقش انسان و ارتباط نزدیك او با طبیعت كه باعث ادامهی حیات او شده است و این ارتباط ارزشمند در تعالیم اسلام نیز مورد تأكید قرار گرفته است. روش گردآوری داده ها به صورت توصیفی تحلیلی بوده چهار چوب نظری این تحقیق بر بررسی نقش حیاط در معماری گذشته ی ایران بوده است. نتایج این تحقیق حاكی از این است كه حیاط در خانه های سنتی سه نقش فرهنگی- اجتماعی، اقلیمی- محیطی، و كالبدی و ساخت را ایفا می نموده كه سیر تحولات نشان دهنده این است كه انسجام محتوایی بیش از انسجام شكلی تحت تأثیر قرار گرفته است.

We have investigated the role of yard in past architecture in current research. The past architecture can be described with full of concepts that is coherence to physical integrity based on culture, ideas, environment and many other issues and that is formed in regard to needs of residents. Yard plays an important role in arrangement and coherence of activities, privacy, communication in architecture and Iranian’s houses life in regard to its location in centre of house. But nowadays the role of yard is changed in compare to past application and coherence and activities is weaken in that and it replaced with exclusive car parking. Also geographic and climate phenomena have been important role in formation of traditional courtyard houses. Hence the purpose of this research is investigating the trend of evolution yard architecture and role of traditional past architecture and main questions of this research can be cited as follows: how was the perspective view to yard in traditional houses and what is cases of physical and designator factors to yard? The yard that located in centre of traditional house Thoughtful confrontation with nature forces such as: (sun, wind, water, soil) cause to maximum stylized and refreshing environment in the context of incompatibility and heat. Water has an important role of in traditional courtyard house. The human’s role and their near relationship with environment that cause to continuance their life and this worth relationship has emphasized in Islam lessons too. The gathering method of data was descriptive and analytic. The theoretical framework of this study was to investigate the role of yard in Iran past architecture. The findings shows that yard in traditional houses plays three culturally-sociality, environmentally-continental, physical and construction and its trend shows that content is affected more than coherent form.