دلايل منقح نشدن مقالات شمس تبريزي

مقالات شمس تبریزی تنها اثر به جای مانده از شمس الدین محمد تبریزی عارف نامدار قرن هفتم هجری است كه مجموعه ای است از سخنان پراكنده ی شمس كه او در جمع مریدان مولوی بیان می داشته و ایشان، آن سخنان را یادداشت می كرده اند. این كتاب در عین داشتن ارزش ها و اهمیت های فراوان عرفانی، ادبی، اخلاقی و - تنها اثر موجود در میان طریقت مولویه است كه از سواد به بیاض نینجامیده و هیچگاه توسط پیروان این مكتب منقح و منتشر نشده است. این در حالی است كه سایر سخنان و مقالات سرسلسلگان این طریقت در زمان حیات و یا مدتی پس از مرگ ایشان جمع آوری و منقح و منتشر می شده است. در این مقاله با پژوهشی گسترده در كتاب مقالات شمس سعی كرده ایم جواب قانع كننده ای برای منقح نشدن مقالات شمس ارائه كنیم. به نظر می رسد اهانت های بی پروای شمس به خانواده ی مولوی از جمله بهاءولد پدر مولانا و فرزندان او، همچنین انتقادهای گزنده ی شمس از برخی اطرافیان مولانا از جمله ی دلایل اصلی منقح نكردن این متن، توسط پیروان طریقت مولویه بوده است. علاوه بر این وجود ارتباط های انكارناپذیر میان مفاهیم مختلف مقالات شمس و مثنوی مولوی از جمله ی دیگر دلایل منقح نشدن مقالات شمس توسط مریدان مولانا بوده است، زیرا مریدان مولوی همواره سعی داشته اند كه تأثیر فوق العاده ی علمی سخنان شمس بر ذهن و زبان مولوی را انكار كنند؛ اما با پژوهش در مقالات شمس و مقایسه ی آن با مفاهیم مثنوی معنوی تأثیرات انكار ناپذیر سخنان شمس بر مولوی به خوبی آشكار می شود.