بررسي منابع آبهاي سطحي استان زنجان و راه هاي مطلوب استفاده از آن به منظور بهره برداري مناسب در بخش كشاورزي

استان زنجان با 22164 كیلومتر مربع مساحت و متوسط بارش سالانه 360 میلیمتر، دارای آب خروجی از استان برابر با 3690 میلیون متر مكعب در سال می باشد. بدین لحاظ چگونگی بهره برداری از منابع آبهای سطحی با توجه به توپوگرافی و ژئومرفولوژی استان از اهمیت ویژه ای برخوردار است. یكی از راههای مهار و كنترل آبهای سطحی، احداث سدهای بزرگ می باشد. این روش با توجه به هزینه بر، طولانی بودن زمان ساخت آنها و همچنین محدودیت مكانی، در تمام كشور امكان پذیر نیست. بنابراین با توجه به شرایط توپوگرافی و ژئومرفولوژیكی استان زنجان، سازه های كوچك تامین آب شامل سدهای كوتاه خاكی، بند های انحرافی، تغذیه مصنوعی یا پخش سیلاب و پمپاژ آب از رودخانه، توسط سازمانها و ارگانهای مختلف احداث و مورد بهره برداری قرار گرفته است. در این مقاله با استفاده از منابع موجود در آرشیوكتابخانه ها، مصاحبه حضوری با دست اندركاران مسایل آب، بازدیدها، تجارب كارشناسان و… وضعیت آبهای سطحی استان و میزان موفقیت فعالیت انجام شده در زمینه مدیریت منابع آبی و استفاده بهینه از آن، مورد كنكاش و بررسی قرار گرفته و راهكارهای عملی دیگری برای رفع تنگناهای اساسی توسعه منابع آب استان ارائه می گردد. از نتایج این بررسی امكان افزایش بهره برداری از منابع آبهای سطحی از 27 درصد به 50 درصد، امكان احداث سدهای كوتاه خاكی به تعداد 3 دستگاه در سال، امكان استفاده بیشتر از آب رودخانه ها و ایجاد صنایع جانبی با توجه به نیاز آبی در حاشیه رودخانه ها و نهایتا توسعه و افزایش تولیدات كشاورزی می باشد.

There are 3690 Million m3 of water out put in Zanjan Province with 22164 Km2 area & 360 mm average annual rainfall. Because of topography & morphology, the Province has special importance for how to apply surface water resources. Cans traction of large dams is one of the controlling of surface water, but it is not possible to construct such dams at all part of the can try, because of great expenses. There for Small dams, Artificial nutrition & … . Constructed and Applied by different organizations. In this paper, the conduction of surface water resources of Zanjan have been considered by library sources, interviews with water affairs, officials, visits, exports experiences &… . Focusing on rate of success on the water resources management & other strategies are suggested to solve the problems of development water resource in the province. Results show that there are possibilities for development of increasing water usage from surface waters from 27 to 50 percent, 3 earth dam constriction each year, possibilities of more usage of rivers water & side industry construction considering to water regression of river side & finally; development & increasing of agricultural products.