بررسي آسيب پذيري شهرها در برابر زلزله با استفاده از روش تحليل سلسله مراتبي معكوس (IHWP) و GIS - مطالعه موردي منطقه 6 شهرداري تهران

منطقه شش شهر تهران با حدود 220 هزار نفر جمعیت درسال 1385 و 20 كیلومتر مربع مساحت، یكی از مهمترین مناطق شهر تهران به شمار میآید. وجود كاربريهاي مهمی نظیر وزارتخانهها، سفارتخانهها، موسسات آموزش عالی، مراكز درمانی و بیمارستانهاي عمومی، شركتهاي بزرگ اقتصادي و غیره نشان دهنده اهمیت بالاي این منطقه از دیدگاه شهري و كشوري است. این موضوع به نوبه خود ضرورت توجه به مسایل مدیریت بحران و حوادث در این محدوده را نشان میدهد. با توجه به تراكم بالاي جمعیتی و ساختمانی در شهرها انجام مطالعات و برنامهریزيهاي دقیق در راستاي به حداقل رساندن آسیبهاي ناشی از از این رویداد طبیعی ضروري است. براي این منظور یكی از مهمترین اقدامات میتواند شناسایی عوامل موثر در كاهش آسیبپذیري شهرها در برابر زلزله باشد. دراین مقاله با استفاده از شاخصهایی چون دسترسی به مراكز درمانی، نسبت بین عرض خیابان و ارتفاع ساختمانها (درجه محصوریت)، تراكم ساختمانی، تراكم جمعیتی، كاربري زمین ، PGA منطقه و كیفیت ابنیه كه از طریق مدل تحلیل سلسله مراتبی معكوس و GIS محاسبه و تركیب شدهاند، میزان آسیبپذیري منطقه شش در مقابل زلزله مشخص شده است. نتایج مقاله نشان میدهد كه محدودههایی كه داراي تراكمهاي ساختمانی و جمعیتی بالا، كیفیت ابنیه پایین، فاصله زیاد تا مراكز امدادي نسبت به سایر قطعهها و درجه محصو ریت بیشتري بودهاند، امتیاز آسیبپذیري بالایی آوردهاند. همچنین با حركت از سمت شمال منطقه به طرف جنوب، به میزان آسیبپذیري بافت افزوده میشود.