معماري ايراني معاصر و مخاطبان عادي: آزمون اعتبار دسته بندي جريان هاي فكري معماري و شهرسازي معاصر ايران

در این مقاله با نگاهی متفاوت، فهم مردم عادی (مخاطبانی غیر از متخصصین معماری) از اصطلاح «معماری ایرانی معاصر» بررسی شده است. به این منظور، ابتدا تعاریف و مشخصه هایی كه توسط نظریه پردازان معماری معاصر ایران، برای معماری ایرانی توصیف گردیده است، بصورت كلی بررسی شده است و بواسطه روش تحقیق استدلال منطقی، با استفاده از مؤلفه های بنیادین تعاریف، یك دسته بندی درون ساختاری از آن تعاریف بعمل آمده است تا موضع موضوع این تحقیق مشخص گردد. سپس با تمركز بر چهار جریان فكری دسته بندی شده توسط حبیبی (1385) در كتاب شرح جریان های فكری معماری و شهرسازی در ایران معاصر : (اصول گرایان، سنت گرایان، نوگرا بوم گرایان و حالت گرایان)، میزان فهم مردم از این تمایزها و اعتبار عام آن، مورد سنجش قرار گرفته است. برای دستیابی به این هدف، دو مؤلفه مشخص معنایی از هر كدام از دسته ها، استخراج شده و با هم آمیخته شده است (جمعاً هشت مؤلفه). پس از آن دو تصویر از معماری مربوط به هر دسته انتخاب شده است. این تصاویر در یك پژوهش میدانی، به روش كمی و براساس تكنیك افتراق معنایی، با استفاده از مؤلفه های معنایی هشتگانه، به دو دسته از مخاطبان برای ارزیابی، عرضه شده است: مخاطبان عادی و معماران حرفه ای. برای استفاده از مؤلفه ها در جدول افتراق معنایی، قطب موافق و مخالف هریك از مؤلفه ها در یك جدول ارائه شده است. این پژوهش در پی اهدافی انجام شده است كه عبارتند از: اول این كه معلوم گردد، آیا انتخاب های مخاطبان، با تقسیم بندیهای اصلی نزدیك است یا خیر. دوم معنادار بودن تفاوت نظر دو دسته مخاطب (معمار حرفه ای و مخاطب عادی) از لحاظ آماری معلوم شود و مشخص گردد نظرات هریك از دسته ها، چقدر به ویژگیهای ادعایی در نظریه اصلی این تفكیك، نزدیك است.