جنبه هاي عرفاني و فرهنگي جنسيت گرايي در مثنوي اوج تعامل زبان ، فرهنگ و ادبيات

زبان به طور طبیعی برای تنظیم اندیشه یا تفكر انسان به كار میرود. انسان اندیشه ها و افكار پیچیدهٔ خود را با به كارگیری زبان منظم می كند. سؤالی كه در این مقاله به دنبال پاسخگویی به آن هستیم این است كه اگر هدف از عرفان به نوعی هدایت انسان به سوي الهى شدن و خدایی شدن انسان است و در این رهگذر به طور منطقی نباید تفاوتی بین زن و مرد باشد، چرا در اثر عرفانی بسیار باارزشی مانند مثنوی مولوی آنچه در لوای استفاده از واژه ها و نمادهای زن و مرد بیان می شود، در اكثر موارد نمایانگر ارزش مثبت برای مرد و ارزش منفی برای زن است؟ با بررسی ابیاتی كه در آنها از كلمات مرد و زن و نمودهای مختلف آنها مانند برادر، پدر و غیره به دست آمده است، گفتمان های مثنوی را می توان به دو دسته تقسیم كرد: دسته اول كه در آنها زن و مرد در مفهوم اصلی خود به كار رفته اند و آن اشاره به دو موجود زن و مرد است و در این میان هیچ تفاوتی بین آنها مشاهده نمی شود. این دسته را می توان گفتمان های عرفانی نامید. دسته دوم گفتمان هایی هستند كه زن و مرد مفهوم اصلی خود را ندارند و خود به عنوان ابزار و نمادی برای بیان مفاهیم دیگر به كار رفته اند. این دسته را می توانیم گفتمانهای فرهنگی بنامیم كه نشأت گرفته از فرهنگ مردمند. در این راستا، با استفاده از ابزارهای زبانشناختی مانند اصول نشانداری و تعبیرات و تصورات استعاری و اصلی طبقه بندی شناختی در زبان، به تحلیل نمادهای مختلف زن و مرد در داستانهای مثنوی پرداختیم و توانستیم تا حد زیادی همسویی بسیار زیاد این نوع گفتمانها را با داده های زبانی كه انعكاسی از فرهنگ عامه مردم است نشان دهیم. بدین ترتیب، با مشخص شدن جنبه های عرفانی و فرهنگی نحوه تجلی دو جنس زن و مرد می توانیم شاهد تعاملات بسیار زیاد زبان، فرهنگ و ادبیات (عرفانی) باشیم و از این طریق گامی در جهت شناخت هر چه بیشتر خود برداریم.