تركيبات مخرب سيستم اندوكرايني, تهديدي جدي عليه اكوسيستم هاي آبي

طی دو دهه اخیر حفاظت از محیط زیست در مقابل آلاینده های طبیعی یا مصنوعی حاصل از فعالیت هایانسان توجه زیادی را به خود معطوف كردها ست از جمله این آلاینده ها تركیبات مخرب سیستم اندوكراینی Endocrine Disrupting Compounds هستند كه شامل طیف وسیعی از مواد شیمیایی از قبیل هورمونهای طبیعی استروژن های مصنوعی داروها، تركیبات صنعتی و خانگی هورمونهای گیاهی كلسترول و مشتقاتآن است این تركیبات قادرند سیستم اندوكراینی ارگانیسم های مختلف را از طریق تغییر عملكرد هورمونها تحت تاثیر قرار دهند و موجب بروز مشكلاتی در رشد نمو تولید مثل و سایر مسائل مربوطب ه جانوران و حتی انسان شوند با توجه به گستره پراكنش وسیع این مواد در محیط و مسیرهای متعدد ورود آنها به بدن جانوران نظیر خوردن تنفس و تماس پوستی عملكرد فیزیولوژیك گسترده ای در پیكره موجودات دارند گونه های آبزی بیشتردر معرض این آلاینده ها هستند چرا كه مقصد نهایی بیشتر ضایعات محیط های آبی هستند و حجم زیادی از پسابهای شهری و صنعتی به رودخانه ها و آبهای نزدیك سواحل دریاها می ریزند.

During the last decades, protection of the environment against natural or synthetic contaminants resulted from human activities, has received great attention.Endocrine Disrupting Compounds (EDCs) that consist of a wide range of chemicals such as natural hormones, synthetic estrogens, medicines, domestic and industrial compounds, cholesterol and its derivatives and phytoesterols are one of the most important contaminants. These compounds may affect the endocrine system of various organisms and cause obstacle in growth, development, reproduction and other health aspects of wildlife and even humans. Considering the widespread distribution of these chemicals in the environment and various pathways of their entrance to the body including ingestion, respiration and skin absorption, they have diverse physiological subsequences in the organisms bodies. Aquatic organisms receive a higher exposure to most contaminants because the aquatic environment is the final destination for most wastes and very high volumes of natural and synthetic effluents discharge into water bodies. Considering the growing importance of environmental contaminants management and multilateral assessment of their consequences, in this article we try to introduce the different kinds of endocrine disrupting compounds and discuss their mode of action and impacts on human communities as well as aquatic ecosystems.