تحليل لايه هاي ادراكي معماري شهري ايراني اسلامي در پايتخت معنوي ايران (محدوده مورد مطالعه- بدنه بالا خيابان و پايين خيابان در شهر مشهد)

معماری و شهرسازی در هر كشور بیانگر و تبلور كالبدی فرهنگ مردم آن است و هویت شهرها وابسته به مباحث كیفی و ادراكی در این عرصه میباشد در این راستا شهر مقدس مشهد به واسطه مجموعه حرم مطهر حضرت رضا (ع) در مركز شهر ، پهنه ای از فضای قدسی زیارت، پیرامون و كل شهر را تحت تأثیر قرار داده است هدف از این پژوهش بررسی لایه های ادراكی معماری و شهرسازی در فضای شهری معنوی مطرح است كه لایه اول ادراك و لایه دوم و سوم بر مبنای فرایند شناختی و داده های ذهنی است و به ارضای محیطی كمك میكند؛ این بررسی به صورت موردی در شهر مشهد در محدوده بالا خیابان و پایین خیابان صورت گرفته و میتواند به ارائه تصویری كلی از كیفیات فضایی و ادراكی محدوده مورد نظر بیانجامد و به بخشی از انتظارات از فضای شهری ایرانی اسلامی پاسخ دهد. روش این پژوهش مبتنی بر مطالعات كتابخانه ای است و رویكردی توصیفی دارد ؛ نتایج به دست آمده از این پژوهش به درك اهمیت نقش لایه های ادراكی معماری بومی در ایجاد رویكرد پایداری در فضاهای شهری معنوی منجر میشود؛ كه نشان دهنده گونه بندی و تركیب بندی عناصر معماری در بدنه سازی بالا خیابان و پایین خیابان كه عناصر معماری پنجره ، ستون، جان پناه (كتیبه بالایی)، رخبام (كتبیه میانی)، سایه به ان ، ... عوامل موثر در تركیب بندی آن قاب بندی و صفحه بندی پنجره؛ تراز بودن پنجره ها؛ تراز سایه به ان؛ ضرباهنگ عمودی و افقی ؛ مقیاس ورودی ؛خط آسمان ؛ تناسبات نما و ارتفاع ها می باشد و حضور این عناصر در طراحی معماری شهری باعث میگردد كه با طراحی شهری اسلامی اندیشه اسلامی را در ذهن تقویت نمایم اصول فكری معنوی میشود و در آن زمان است كه شهر و معماری الهی و اسلامی با تمام مولفه هایش شكل می گیرد .