Alican, Mustafa Ege Üniversitesi - Edebiyat Fakültesi - Tarih Bölümü, Turkey

Cihan Piyadeoğlu, Selçuklular’ın Kuruluş Hikayesi, Çağrı Bey, 157 sayfa, İstanbul 2011, Timaş Yayınları, ISBN 978-605-114-431-3.

22827

10. yüzyılda, Seyhun Nehri yakınlarında bulunan Yengikent’i merkeze alan bir coğrafyada yaşayan Oğuzlara mensup bir boy beyi olup federasyonel bir yapıya sahip olan Oğuz Yabguluğunda sübaşılık görevini yürüten Selçuk Bey’in Yabgu ile anlaşmazlığa düşerek obası ile birlikte Cend’e göç etmesi, sonraki yüzyıllarda bütün Orta ve Yakındoğu’nun siyasal yapısını biçimlendirecek bir sürecin de başlangıcı oldu. Selçuk Bey’in 11. yüzyılın başında Cend’de ölmesinden sonra oğulları ve torunları oradan önce Horasan ve Mâverâunnehir bölgelerine, daha sonra da İran üzerinden Irak, Suriye, Doğu Akdeniz, Kuzey Afrika ve Anadolu’ya yayıldılar. Selçuk Bey’in torunları olan Tuğrul ve Çağrı Beyler tarafından 1040 yılında kurulan Büyük Selçuklu Devleti, kısa sürede, yukarıda sözünü etmiş olduğumuz bölgelerin neredeyse tamamına hükmetmeye başladı. Süreç içerisinde Türkler büyük ölçüde İslâmlaştılar ve özellikle fetih yetenekleri ile İslâm dünyasına ve tarihine yeni bir ivme kazandırdılar. Sünnî Abbâsî Halifeliği’nin koruyuculuğunu üstlendiler ve Bizans ile mücadeleye girilerek 1071 yılında bin yıllık bu devi dize getirdiler.

289

Tarih Incelemeleri Dergisi

291