بررسي ميزان گردوغبار ، سيليس و گازهاي آلاينده ناشي از كارخانه سيمان خوزستان

Assessment of Particulate Matter, Free Silica and Toxic Gases Emissions from Khouzestan Cement Company

سابقه و هدف: آلاينده‌هاي هوا ناشي از فرآيند توليد سيمان و انتشار آن در محيط اطراف، برحسب ماهيت آلاينده و مدت زمان در معرض قرارگرفتن افراد، باعث ايجاد عوارض و بيماري‌هاي مختلف در انسان، حيوانات و گياهان شده و اثر هم‌افزايي روي ساير آلاينده‌هاي هوا خواهد داشت. لذا با توجه به اين‌ كه تاكنون مطالعه‌اي درباره ارزيابي آلاينده‌هاي هواي ناشي از كارخانه سيمان خوزستان انجام نشده است، اين پژوهش با هدف بررسي ميزان گرد و غبار، سيليس و گازهاي آلاينده ناشي از كارخانه سيمان خوزستان در سال 1392 انجام يافت. مواد و روش‌ها: پس از انتخاب ايستگاه‌هاي نمونه‌ برداري داخل كارخانه و ايستگاه‌هاي محيطي، نسبت به نمونه‌ برداري از ذرات گردوغبار هواي داخل و اطراف كارخانه، ذرات معلق، سيليس آزاد و گازهاي خروجي از دودكش‌هاي كارخانه مطابق روش‌هاي استاندارد در شرايط آرام و پايدار جوي و عدم بارش و هم‌چنين بررسي توزيع غلظت و ميزان فرو نشست گرد و غبار هواي خروجي از دودكش‌ها اقدام شد. پردازش آماري داده‌ها نيز توسط نرم‌افزار آماري SPSS انجام يافت. يافته‌ها: بيشينه ميانگين غلظت سيليس آزاد با 3/04±5/89 ميلي‌گرم در مترمكعب مربوط به ايستگاه سنگ‌ شكن و در همه ايستگاه‌ها بيش‌تر از رهنمود OSHA، MSHA و سازمان حفاظت محيط زيست ايران مي‌باشد. هم چنين بيشينه ميانگين غلظت گردو غبار با 16/45±137/17 ميكروگرم در مترمكعب مربوط به ايستگاه ضلع شرقي و در تمام ايستگاه‌ها بيش‌تر از رهنمود WHO مي‌باشد. استنتاج: با توجه به تجاوز ميانگين غلظت سيليس آزاد، ذرات گردو غبار و اكثر گازهاي آلاينده از رهنمودهاي ملي و بين‌المللي، نسبت به استفاده از تجهيزات مناسب براي كنترل آلاينده‌هاي خروجي از كارخانه سيمان خوزستان توصيه مي‌شود.

Background and purpose: Air pollutants from cement factories and their accumulation in the environment cause various diseases and disorders in humans, plants and animals depending on the gender, size and duration of inhaled particles. Such pollutants also have synergistic effects on other air pollutants. This study was carried out for the first time to investigate the pollutants from Khouzestan Cement Company in 2013. Materials and methods: Particulate matters, free silica and stack emissions were collected from selected stations in and nearby the Khouzestan Cement Company using standard methods. Sampling was done in calm and stable weather conditions. All statistical analyses were performed using SPSS. Results: The results showed that maximum mean concentration of free silica and particulate matters were 5.89±3.04 mg/m3 and 137.17±16.45 μg/m3 for stone crushing and eastern stations, respectively. These rates in other stations were also found to be significantly higher than permissible exposure limits recommended by OSHA, MSHA, Iranian Department of Environment, and WHO. Conclusion: Currently the mean concentrations of free silica, particulate matters and toxic gases from Khouzestan Cement Company are significantly higher than national and international standards, therefore using high efficiency equipment for air pollution are recommended to control emissions from cement industry pollutants.