فضائل اخلاقي پزشكان مسلمان

The virtues of Muslim physicians

اخلاق فضيلت مدار در ارتباط پزشك و بيمار، يعني ابتدا اخلاق پزشكي را به اخلاق پزشكان فروكاهيم و سپس پزشك اخلاقي را پزشكي بدانيم كه به فضائل اخلاقي متصف باشد. فضائل اخلاقي در آموزه هاي شيعي قريب 150 عددند كه بسياري از آن ها به حوزه ي درمان ارتباط پيدا نمي كنند. حدود هشتاد فضيلت به حرفه ي پزشكي مرتبط مي شوند؛ اما اين تعداد هم زياد است و نمي توان با استفاده از آيات و روايات، به تحليل آن ها پرداخت؛ ازاين رو، لزوماً دو كار بايد صورت پذيرد: 1. فضائل مرتبط با حرفه ي پزشكي محدودتر شوند؛ 2. فضائل محدودشده، در ارتباط با حرفه ي پزشكي تحليل شوند. باور و عمل به فضائل تاكيدشده در آموزه هاي شيعي به نگاه توحيدي در طبابت منتهي مي شود و جهان بيني اي متفاوت و متعالي به پزشكان اهدا مي كند. اين بينش كه بر پايه ي آموزه هاي قرآن و احاديث معصومان(س) است، طبابت را ابتدا رابطه اي الهي مي داند و سپس، به ارتباط پزشك با ديگران مي پردازد. اين مقاله، رابطه ي الهي طبيب و نقش آن بر طبابت را تحليل مي كند. با استفاده از مطالعه ي كتابخانه اي 137 فضيلت اخلاقي جمع آوري شدند و سپس، با استفاده از روش آناليز عاملي (Factor Analysis)، فضائل مرتبط با حوزه ي درمان به سيزده فضيلت محدود و با استفاده از مطالعه ي كتابخانه اي و بحث تمركز گروهي، اين فضائل در ارتباط با حوزه ي درمان تحليل شدند. نتيجه آنكه، چنانچه اخلاق پزشكي را مبتني بر فضيلت بدانيم و فضائل را مبتني بر آموزه هاي شيعي تفسير و تعبير كنيم، آنگاه به نگاه توحيدي در طبابت خواهيم رسيد. اين نگاه توحيدي، وجه متمايز اخلاق پزشكي شيعي و سكولار خواهد بود و به پيوند ايمان و اخلاق كمكي شايان مي كند

Medical ethics in a reductive look can be handed to physician’s ethics and then call a physician who adheres to medical ethics attributed to the moral virtues. Moral virtues are counted to be about 137 in the teachings of Shiite, most of which are not related to the practice of medicine but nearly eighty virtues are linked to the practice of medicine. This number is too much to be handled in a paper and analyzed by verses and hadiths. Therefore, we should take two steps: 1-Limit the virtues of physicians 2- Analyze the virtues of physicians. Believe and practice the virtues emphasized in the teachings of Shiite leads to a monotheistic look to the practice of medicine and provides physicians with a different and transcendental worldview. This insight that stood upon the teachings of the Qur'an and hadiths by Imams (AS) considers the practice of medicine a divine relation and then shows the communication between a physician and others. The current paper analyzes the divine relation of the physician and its impact to the practice of medicine. First literature review performed to find three most virtues. Then Factor analysis method was used and therapeutic virtues were limited to thirteen virtues. Then library study and focus group discussions were used to analyze the selected therapeutic virtues. The practical conclusions is that if we consider medical ethics practice based on virtue, and define and interpret virtues based on the teachings of Shiite, then we will get to a monotheistic view in the practice of medicine that distinguishes Shiite medical ethics monotheistic feature and the secular one, and helps to link between faith and morals.