ميزان رضايت گيرندگان و ارائه دهندگان خدمت از برنامه پزشك خانواده روستايي در ايران: يك مطالعه مرور ساختار يافته و متا آناليز

Satisfaction Rate of Service Recipients and Providers of Rural Family Physician Program in Iran: A systematic Review and Meta-analysis

سابقه و هدف: سنجش ميزان رضايت‌گيرندگان و ارائه دهندگان خدمت يكي از محوري‌ترين شاخص‌هاي ارزيابي كيفيت برنامه پزشك خانواده روستايي مي‌باشد. با توجه به گذشت حدود 10 سال از اجراي اين برنامه و وجود نتايج متنوع از ميزان رضايت برنامه پزشك خانواده روستايي در بين مقالات منتشر شده، هدف اين مطالعه تعيين ميزان رضايت گيرندگان و ارائه دهندگان خدمت از اين برنامه در ايران با استفاده از متا آناليز مي‌باشد. مواد و روش‌ها: با جستجو در پايگاه‌هاي اطلاعاتي ملي و بين‌المللي، مقالات مرتبط منتشر شده در فاصله زماني فروردين 1384 الي 10 ارديبهشت 1394 مورد بررسي قرار گرفت. بررسي منابع و مذاكره با مراكز تحقيقاتي و پژوهشگران مرتبط با موضوع جهت افزايش حساسيت جستجو انجام گرفت. بر اساس نتايج ارزيابي كيفيت و معيارهاي ورود و خروج، مقالات نهايي جهت ورود به متا آناليز انتخاب شد. با توجه به وجود هتروژنيتي بين مطالعات اوليه، با استفاده از نرم‌افزار stata از مدل اثر تصادفي براي برآورد كلي ميزان رضايت گيرندگان و ارائه دهندگان خدمت استفاده شد. يافته‌ها: در اين متاآناليز و مرور سيستماتيك 18 مقاله مرتبط وارد مطالعه شد و ميزان رضايت 8009 نفر از گيرندگان خدمت و 921 نفر از ارائه دهندگان خدمت تعيين گرديد. نتايج متاآناليز نشان داد كه با استفاده از مدل اثر تصادفي، ميزان رضايت گيرندگان خدمت از برنامه پزشك خانواده روستايي (67/4-40/6) 54/03 و ميزان رضايت ارائه دهندگان خدمت (73/03-27/8) 50/4 درصد است. استنتاج: ميزان رضايت گيرندگان و ارائه دهندگان خدمت از برنامه پزشك خانواده روستايي ايران در سطح متوسط قرار دارد.

Background and purpose: Measuring the satisfaction of service recipients and service providers is one of the main key indices for evaluation of rural family physician program. So far, 10 years has passed since this program was implemented and different results have been published. In this study we aimed to estimate the overall level of both service recipients and service providers’ satisfaction using meta-analysis. Materials and methods: National and international databases were reviewed and articles published in March 2005 to April 2015 were identified. We also investigated the study references and interviewed some researchers to enhance the search sensitivity. Eligible papers for final meta-analysis were selected after quality assessment and application of inclusion/exclusion criteria. There was a significant heterogeneity between the results of the studies, therefore, random effects model was applied to estimate the total level of stakeholder satisfaction using Stata SE. V.11. Results: This meta-analysis included 18 relevant studies investigating the satisfaction level of 8009 service recipients and 921 service providers. Total levels of satisfaction among service recipients and service providers regarding the rural family physician program were estimated to be 54.03% (40.6- 67.4) and 50.4% (27.8-73.03), respectively. Conclusion: The current study showed a moderate level of satisfaction regarding the rural family physician program among stakeholders.