مخارج مراقبت سلامت و تعيين كننده هاي آن: استان هاي ايران (1390-1385)

(Health Care Expenditures and their Determinants: Iran Provinces (2006-2011

مقدمه: با توجه به رشد سريع هزينه­ هاي سلامت، تعيين و شناسايي عوامل تاثيرگذار بر اين هزينه ­ها يك موضوع مهم سياستگذاري سلامت به شمار مي­رود. هدف اين مطالعه تعيين مهمترين عوامل موثر بر هزينه­ هاي مراقبت سلامت خانوارها در استان هاي ايران با استفاده از روش داده­ هاي تابلويي(1390-1385) مي ­باشد. روش كار: يك مطالعه توصيفي- تحليلي و گذشته نگر مي­ باشد. در اين مطالعه، متغير وابسته سرانه هزينه­هاي سلامت خانوارهاي هر يك از استان ها و متغيرهاي مستقل شامل سرانه پزشك به ازاي10000 نفر، درصد شهرنشيني، تعداد جمعيت بالاي 65 سال، نرخ باسوادي و سرانه درآمد مي­باشد كه از سالنامه­ هاي آماري استان ها در مركز آمار ايران به دست آمد. براي آناليز داده­ ها هم ازStata نسخه 12 استفاده گرديد. يافته ها: مطالعه نشان داد كه بين متغيرهاي درآمد سرانه، درصد شهرنشيني و تعداد پزشك به ازاي 10000 نفر جمعيت و هزينه­ هاي سلامت خانوارها در استان هاي ايران رابطه آماري مثبت و معني داري وجود دارد و مقدار كشش هر كدام از آن ها به ترتيب برابر با 0/22، 9/09 و 0/47 است. همچنين نتايج نشان داد كه هيچ رابطه آماري معناداري بين هزينه­ هاي سلامت با نرخ باسوادي و جمعيت بالاي 65 سال در استان هاي ايران وجود نداشت. نتيجه­ گيري: يافته­ هاي مطالعه دلالت بر آن دارد كه كشش درآمدي هزينه­ هاي سلامت كمتر از يك مي باشد و اين نشان مي­دهد كه خدمات سلامت براي استان هاي ايران يك كالاي ضروري بوده است. بنابراين، پيشنهاد مي­شود كه خدمات سلامت از طريق بودجه­ هاي عمومي و دولتي تامين مالي شود و دخالت دولت در خدمات سلامت و ارائه آن ضروري مي­ باشد.

Introduction: Considering rapid growth in healthcare expenditures, identifying the factors affecting them is an important health policy issue. This study aimed to identify major factors affecting household healthcare expenditures across provinces of Iran using panel data model. Methods: This was a descriptive- analytical and retrospective study conducted from 2006 to 2011. Data on household health expenditure per capita as a dependent variable and the number of physicians per 10,000 populations, urbanization, proportion of the population over 65 years old, per capita income and literacy rate as an independent variables were obtained from the yearbook data of provinces. The data were analyzed using STATA V.12. Results: The findings indicated a positive significant relationship between per capita income, number of physicians per 10000 populations and urbanization degree and household healthcare expenditures, the quantity elasticity of which were 0.22, 9.09 and 0.47, respectively. There was no significant relationship between literacy rate and the proportion of population over 65 years with healthcare expenditures. Conclusion: Income elasticity of health care expenditure was less than 1; indicating the health care as a necessary good across provinces of Iran. Therefore, it is suggested that the healthcare services be the object of public funding and government intervention