مطالعه خانواده من، برنامه پيش گيري‌ كننده از شروع زودرس مصرف مواد: كاربرد رويكرد نقشه‌ نگاري مداخله

My Family-Study, Early-Onset Substance use Prevention Program: An Application of Intervention Mapping Approach

سابقه و هدف: با توجه به پژوهش‌هاي صورت گرفته، مصرف مواد يكي از مسائل سلامت جامعه ايراني است و علاوه بر افزايش شيوع، سن شروع مصرف نيز كاهش يافته و به اوايل نوجواني و حتي كمتر رسيده است. هدف از اين پژوهش، توسعه برنامه خانواده‌محور پيشگيري‌كننده از شروع زودرس مصرف مواد در كودكان (مطالعه خانواده من) با بهره‌گيري از رويكرد برنامه‌ريزي نقشه‌نگاري مداخله بود. مواد و روش‌‌ها: پژوهش حاضر پروتكل مطالعه‌اي است كه در آن رويكرد نقشه‌نگاري مداخله به ‌عنوان چارچوب برنامه‌ريزي براي توسعه برنامه مطالعه خانواده من استفاده شد. در اين مطالعه شش گام نقشه‌نگاري مداخله تكميل گرديد. اساس نيازسنجي مصاحبه با متخصصان و بررسي ادبيات مرتبط بود. در گام دوم از تقاطع اهداف عملكردي و تعيين‌كننده‌هاي مرتبط در ماتريكس‌ها، اهداف تغيير نگارش شدند. در ادامه، پس از طراحي برنامه و برنامه‌ريزي پياده‌سازي مداخله، طرح ارزشيابي برنامه تكميل گرديد. يافته‌ها: استفاده از رويكرد نقشه‌نگاري مداخله ما را در توسعه يك برنامه نظامند، نظريه و شواهدمحور، همچنين مشخص ساختن پيامدها، اهداف عملكردي و تغيير، تعيين‌كننده‌ها، روش‌هاي تغيير نظري و كاربردهاي عملي، برنامه مداخله، انتشار و ارزشيابي گام به گام راهنمايي و كمك كرد. نتيجه‌گيري: نقشه‌نگاري مداخله يك رويكرد نظامند، نظريه و شواهد محور به ‌منظور توسعه برنامه ارتقاء سلامت با كيفيت ادامه‌دار را فراهم مي‌كند.

Background and Objectives: Based on different studies, substance use is one of the health problems in the Iranian society. The prevalence of substance use is on a growing trend; moreover, the age of the onset of substance use has declined to early adolescence and even lower. Regarding this, the present study aimed to develop a family-based early-onset substance use prevention program in children (My Family-Study) by using intervention mapping approach. Materials and Methods: This study descirbes the research protocol during which the intervention mapping approach was used as a framework to develop My Family-Study. In this study, six steps of intervention mapping were completed. Interviews with experts and literature review fulfilled the need assessment. In the second step, the change objectivs were rewritten based on the intersection of the performance objectives and the determinants associated in the matrices. After designing the program and planning the implementation of the intervention, the evaluation plan of the program was accomplished. Results: The use of intervention mapping approach facilitated the develop-pment of a systematic as well as theory- and evidence-based program. Moreover, this approach was helful in the determination of outcomes, performance and change objectives, determinants, theoretical methods, practical application, intervention, dissemination, and evaluation program. Conclusions: The intervention mapping provided a systematic as well as theory- and evidence-based approach to develop a quality continuing health promotion program.