هويت سلوكي فلسفه: مقايسه افلاطون و سهروردي

Philosophy as a Journey: Plato Compared with Sohravardi

نظام پردازي هر فيلسوف و روي آورد او به مسائل فلسفي، متاثر از انگاره وي از فلسفه است. اين انگاره، به مثابه نقشه اي براي سامان فلسفي است. در اين مقاله به مقايسه انگاره افلاطون و سهروردي از فلسفه مي پردازيم. از آنجا كه يكي از مواضع شناخت انگاره فيلسوف، تعريف وي از فلسفه است، تحليل مقايسه اي تعريف افلاطون و سهروردي از فلسفه را كه با جهت گيري نظام فلسفي آنان نيز سازگار است، به عنوان رهيافتي براي كشف انگاره آنان، برمي گزينيم. هر دو فيلسوف، نگاه فرايندي به فلسفه دارند و فلسفه را گذار از عالم كثرت به عالم وحدت مي دانند. براي هر دو، ثمره اين گذار مشاهده حقايق، در پرتو اشراق است. از نظر افلاطون، حيرت، درگيري وجودي با پرسش فلسفي و اشتياق به حكمت، مراحل ابتدايي فرايند فلسفه اند كه به تحليل درون فيلسوف اختصاص دارند. تمرين مرگ، راهكار افلاطون براي گذار از محسوسات است. ولي سهروردي بدون پرداختن به تحليل درون فيلسوف، اين فرايند را با انسلاخ از دنيا مي آغازد. غايت فلسفه، براي افلاطون تشبه به اله و هم نشيني با او وجاودانگي است و در نگاه سهروردي، نهايت حكمت بي نهايت است.

In comparative philosophy، the philosophers’ conception of philosophy within their philosophical systems are compared. As one way to infer a philosopher’s conception of philosophy is through his/her definition of philosophy، in this article، we compare the definitions of philosophy provided by Plato and Sohrevardi. Both philosophers consider philosophy as a process and consider it as a transition from multiple world to the world of oneness. For both، the outcome of this transition is observation through illumination. From Plato’s point of view، the first stage of this process is wonder، love of wisdom، existential involvement with a philosophical problem، all of which are dedicated to theanalysis of the philosopher’s inside world. For Plato the transition from the multiple world is possible through practice of death while Sohrevardi starts this process with complete separation from universe without the analysis of the philosopher’s inside world. Assimilation to God، being in company with God، and becoming eternal are the final goals of philosophy from Plato’s point of view. For Sohrevardi wisdom has no limits.